apozalàdros , nm Definizione unu chi amparat malefatores, furones e àtera gente deosi Etimo srd. Traduzioni Francese qui est de connivence avec les larrons Inglese abetter, abettor Spagnolo encubridor Italiano favoreggiatóre Tedesco Begünstiger.

apramàre , vrb Definizione fàere a tímere meda Sinonimi e contrari acicai, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ilgirare, ispantamare, ispramai, istrementire, isturdinare, stremessiri Etimo srd. Traduzioni Francese frapper de terreur Inglese to terrify Spagnolo aterrorizar Italiano atterrire Tedesco erschrecken.

apranàda , nf Definizione su apraniare Sinonimi e contrari aplanadura, ipianitada Etimo srd. Traduzioni Francese coup de rabot Inglese planing Spagnolo cepilladura Italiano piallata Tedesco Abhobeln.

apraniàda , nf Definizione su apraniare, fàere lisu a prana; nau in cobertantza, su chi si narat o si faet po ammodhigare a unu giaendhodhi bàntidos Sinonimi e contrari ipianitada Etimo srd. Traduzioni Francese coup de rabot Inglese planing Spagnolo cepilladura Italiano piallata Tedesco Abhobeln.

apròba , avb, prep: aprobe, aprobi, apróbiu, aprope, aprova, aprove, proba Definizione a pagu tretu, a pagu tempus, nau fintzes in su sensu de andhare bene a fàere ccn. cosa / gei est apróbiu!… = ch'est atesu meda Sinonimi e contrari acanta, acultu, afaca | ctr. atesu Frasi so essindhe ma no mi benit aprove a colare a sa Comuna ◊ si mi benit aprove lu tenzo! ◊ aproba est su Giudítziu universale: ma sos umanos vivent in delíriu e parent in continu carrasciale (P.Casu)◊ su fizu est aprova a recuire ◊ ge est a pinnicu e apróbiu cussu logu!… 2. che istat aprobe a Castedhu ◊ aprope a sa bidha bi at unu nurache ◊ sa barca fit aproba a che afundhare ◊ sunt aprobe a betare sa bòvida ◊ ch'est mesanote colada, aprove a sa una ◊ su Segnore est aprove de chie lu chircat Etimo srd. Traduzioni Francese tout près, près de Inglese near Spagnolo cerca Italiano vicino Tedesco in der Nähe, neben.

apugnigosài , vrb: apunnigosai, apunziconare Definizione iscúdere, pigare a cropos de púngiu Sinonimi e contrari abbuciconai, acatzotai, apugnigorai, apuinare, apunzare, apunzicare, burtzigare Frasi si apunziconat sos càvanos e si addobbat sa conca a su muru Etimo srd. Traduzioni Francese donner des coups de poing Inglese to come to blows Spagnolo dar de puñetazos Italiano prèndere a pugni Tedesco jdn. mit Faustschlägen traktieren.

apunghitài , vrb Definizione arregòllere cosa a pagu a pagu, cun dificurtade Sinonimi e contrari preulire, regutzulare Etimo srd. Traduzioni Francese mettre de côté Inglese to scrape together Spagnolo ahorrar, recoger poco a poco Italiano raggruzzolare Tedesco zusammensparen.

apunzàre , vrb Definizione pigare a cropos de púngiu, pruschetotu candho, pranghendho su mortu, no si podet padire su dolore e unu s’iscudet púngios a petorras Sinonimi e contrari abbuciconai, acorpai, addolare, apugnigosai, apunzicare Frasi tue moris… si apunzant atitendhe mama, babbu, muzere ◊ sa mama isfaghíndhesi in piantu si apunzaiat pro su fizu mortu ◊ sos depidores mandhaiant sas muzeres a si apunzare preghendhe de no che los bogare ◊ si l'aiat picada chin iss'etotu apunzàndhesi sos càvanos 2. sos cumpanzos etotu l'ant apunzadu Etimo srd. Traduzioni Francese donner des coups de poing Inglese to punch Spagnolo dar de puñetazos Italiano prèndere a pugni Tedesco jdn. mit Faustschlägen traktieren.

ardubinzòne , nm: ardulinzone, bardumingione Definizione baldu bunzone, minzone o bardu pinzone, e fintzas bardu anzoninu, genia de erba (est una làtia areste), bona a papare, unu pagu marigosa po su latighedhu chi bogat ue si segat Sinonimi e contrari acamingioni, alminzone, latosa 1, limpora, pinzone, simingioni 1 / cdh. alduminzoni, aldumirizoni, ttrs. carduminzoni Terminologia scientifica rbz, Sonchus oleraceus Etimo srd. Traduzioni Francese lait de lièvre, salade aux lièvres, laitue de lièvre Inglese hare's colewort Spagnolo cerraja Italiano allattalèpre Tedesco Kohl-Gänsedistel, Gemüse-Gänsedistel.

àrgine, àrgini , nm Definizione reparu de terra (o àteru), oru de erriu o de canale fatu apostadamente po chi no ch'essat a fora s'abba Traduzioni Francese levée de terre, digue Inglese embankment Spagnolo espigón Italiano àrgine Tedesco Damm.

arrabbussài , vrb: arrebbussai, arrebbussare, arrembussai, arribbussare, rambussai Definizione pònnere unu pígiu de impastu a is muros po dhos allisare, ammontare is fartas e giare prus fortilesa, prus che àteru s'úrtima manu, prus in fine Sinonimi e contrari acarragiai, cugutzare, ammantai, ammontare 1, assacarrare, cutzicare, imbusciae / arraspagliai, impalitai, impilatzare, incalchinare, incroxai, ingrostare, intonicai, irrustigare, ischedrare Frasi arrabbussau, su muru béciu torrat a nou ◊ femu arrebbussendi s'afaciara de sa domu ◊ sos muros los aiant arrebbussaos a ludru Etimo ctl. arrebossar Traduzioni Francese enduire de plâtre, enduire de ciment, crépir Inglese to plaster Spagnolo enlucir, encalar Italiano intonacare Tedesco verputzen.

arragiolàre , vrb: arrajolare, arregiolare 1, arrejolare Definizione ingòllere s’arrajolu, sa maladia chi benit a is canes; arrennegare meda Sinonimi e contrari arragiolire, arraulare / airai, arrannegai, inchietae Frasi currendhe avatu meu che arrejoladu, si est postu a mi sighire ◊ mi apo fatu sa lista de sas persones chi, si arrajolo, devo mossigare! 2. cusse marranu de l’intzugliare ca si arrejolaiat che cane! ◊ issa no cheriat seguzada ca si arregiolaiat che batu (M.Danese) Etimo ltn. rabies Traduzioni Francese être atteints de la rage Inglese to catch rabies Spagnolo rabiar Italiano prèndere la ràbbia Tedesco sich die Tollwut zuziehen.

arramadúra , nf: arromadura, ramadura Definizione cambos, sida; frores e fògia frisca de amenta e de àteru chi sa gente betat in is orrugas candho passant unu santu in crufessone; sa sida chi ponent a s'arau, tra s'isteva e sa dentale, po bogare bene is surcos Sinonimi e contrari arromada, arromu Frasi sos pitzinnos festant a santu Zuvanne brincandhe s'arramadura alluta in sas carrelas 2. unus cantus iant istérriu in sa bia is mantus insoru, atrus ispainànt s'arramadura ◊ me is arrugas po is festas ghetant s'arramadura 3. s'arromadura de s'aradu si faghet ponindhe sida tra s'isteva e sa entale pro fagher essire menzus sos surcos Terminologia scientifica sntz Etimo ctl. enramadura Traduzioni Francese jonchée de fleurs Inglese decking with flowers Spagnolo follaje, ramaje, reja Italiano infiorata Tedesco Blumenschmückung.

arramài , vrb: arramare, arromai, arromari, ramai Definizione pònnere sida frisca, cambos, frores e àteru in crésia, in is portales, in is orrugas, fintzes a betadura in terra, po is festas ue passat sa crufessone cun su santu Frasi eus segau prunica po arromari is bias innantis de passari sa prucissioni 2. arromai s'arau po fai mellus is surcus Etimo ctl. enramar Traduzioni Francese couvrir de feuillages Inglese to cover with branches Spagnolo enramar Italiano infrascare Tedesco mit Zweigen bedecken.

arrandài , vrb: arrendai 1, randai Definizione fàere o pònnere s’arrandha a unu bestimentu o trastu Sinonimi e contrari irrandhare, trinetare Frasi est arrandendi sa camisa ◊ mi ammostas su chi as arrandau me is pannus? ◊ is féminas ant arrandau sa tialledha de s'altari ◊ apu arrendau is lensolos 2. intamen de arrechiai a su babbu mortu, sa genti iat arrandau po sa filla Etimo srd. Traduzioni Francese faire de la dentelle Inglese to lace Spagnolo adornar con encajes Italiano merlettare Tedesco mit Spitzen besetzen.

arrannàssa , nf Definizione aragna o lupu de mari, genia de pische chi podet fàere fintzes de unu metro, bonu meda Sinonimi e contrari ispirrita, lobina, tràcina Terminologia scientifica psc, dicentrarchus labrax Etimo itl. arranassa Traduzioni Francese loup de mer Inglese bass (sea) Spagnolo róbalo Italiano spìgola Tedesco Wolfsbarsch.

arrasogiàda , nf: arrasojada, arresojada Definizione istichia de lepedha, segada fata a lepedha Sinonimi e contrari sticada Traduzioni Francese coup de couteau Inglese stab Spagnolo navajada, navajazo Italiano coltellata Tedesco Messerstich.

arrebbechinàre , vrb: rebbechinare* Definizione istare a perrica, fàere s'abbetiosu, arrespòndhere po abbétia Sinonimi e contrari abbetiae, reotare, tricatare Traduzioni Francese avoir une prise de bec Inglese to squabble Spagnolo altercar Italiano battibeccare Tedesco zanken.

arrebbócu , nm Definizione carda de prantu, de arrennegu Sinonimi e contrari arrebbentu Etimo srd. Traduzioni Francese rage réprimée avec de chaudes larmes Inglese anger reprimed with an implacable cry Spagnolo arrebato de ira Italiano ira reprèssa con pianto implacàbile Tedesco verhaltener Zorn.

arrebbússu , nm: ribbussu Definizione pígiu de impastu (crachina o cimentu cun rena) chi si ponet a is muros po dhos allisare e finire, ammontare is fartas, giare fortilesa, istare prus límpios e po dhis giare una passada de tinta Sinonimi e contrari àlbiu, arrebbussonzu, incalchinu, ingrostu, innalvinonzu, intúnigu Frasi si ses maistu bonu si bit a s'arrebbussu Etimo srd. Traduzioni Francese plâtre, enduit de ciment Inglese plaster Spagnolo enlucido Italiano intonacatura Tedesco Verputzen.

«« Cerca di nuovo