afedài, afedàre , vrb: fedare* Definizione fàere fedu, fígios; pesare animales a séberu; foedhandho de animales, fintzes betare su fedu (angiones, crabitos) a súere a is mamas Sinonimi e contrari afigiare, agnare, fizolare / arratzare / achisciare Frasi custa mallora gei afedat: est fintzas acanta de angiai! ◊ si mullint is pegus chi ant afedau 2. semus afedendhe sa robba Terminologia scientifica vda Traduzioni Francese mettre bas, faire ses petits (animaux) Inglese to litter Spagnolo parir Italiano figliare Tedesco Junge werfen.

agnadína, agnadínu , nm, nf: angiadina, anzadina Definizione su angiare de su bestiàmene; is animaledhos apenas naschios; su tempus chi is animales funt angiandho Sinonimi e contrari agnamenta, angiadura, angiamentu, anzera 2. sas bamas como giughent s'anzadina ifatu 3. un'annu, bénnida s'anzadina, sa menzus ebba chi teniat faghet unu bellu pudhérigu Etimo srd. Traduzioni Francese portée, mise bas, mettre bas, agnelage Inglese litter Spagnolo camada Italiano figliata Tedesco Wurf.

agnàre , vrb: angiai, angiari 1, antzare, anzare Definizione su fàere is fígios, nau de is animales: solu unu pagu a brulla o a befa si narat de sa fémina / anzare a croba = fàere duos fedos Sinonimi e contrari afedai Frasi sas berbeghes in custos meses de santandria e nadale sunt anzendhe ◊ inuve est su pudhéricu chi at antzatu s'ebba? ◊ tenit duas brebeis acanta de angiai 2. is marxanis apostant is angionedhus apena angiaus Etimo ltn. *agniare Traduzioni Francese mettre bas, faire ses petits, agneler Inglese to litter Spagnolo parir Italiano figliare Tedesco Junge werfen.

angiadúra , nf: anzadura Definizione su angiare de su bestiàmene, sa sumana chi su tàgiu est angiandho Sinonimi e contrari agnadina, anzera, fizera Frasi at seperau sa lachinza dae su madricau in anzadura Etimo srd. Traduzioni Francese portée, mise bas, agnelage Inglese delivery Spagnolo paridera Italiano figliatura Tedesco Werfen.

chiscusína , avb: coscusina, curcusina, cuscujina, cuscujinu, cuscusina, cuscusinu Definizione a c. = agiummai a iscúsiu, foedhandho a boghe bàscia bàscia / ríere, faedhare a cuscusinu o a cuscusina = a iscusi, a boxi bàscia, a s'acua Sinonimi e contrari acua, iscúsia Frasi sos operajos fint befendhesindhe a chiscusina de su capiscuadra (N.Osu)◊ mastru Chicu si ndhe riet a cuscusinu ◊ bidindhe sos fizighedhos chentza manigare, girandhesiche pro no la bíere, a cuscusinu infundhiat sa farda cun rios de prantu ◊ fit mortu de risu, a cuscusinu Traduzioni Francese tout bas Inglese in a low voice Spagnolo en voz baja Italiano sottovóce, sommessaménte Tedesco leise.

giòssa, giòsso, giòssu , avb, nm: zosso Definizione su logu in bàsciu / biajosso, avb. = in bàsciu, in zosso Sinonimi e contrari agiossu, bàsciu, imbàsciu, ingiosso 2. a s'intrada de sa domo issoro bi fit su giosso Cognomi e Proverbi smb: (De)iosso, (De)iossos, (De)josso Etimo ltn. deorsum Traduzioni Francese bas, en bas Inglese down Spagnolo abajo Italiano giù Tedesco belästigen, unten (stato), herunter (avvicinamento), hinunter (allontanamento).

imbàsciu , avb Definizione in bàsciu Sinonimi e contrari bàsciu, giosso Frasi fit abbaidendhe a imbàsciu dendhe sa manu a sos chi deviant pigare Traduzioni Francese bas, en bas Inglese down Spagnolo abajo Italiano giù Tedesco unten.

mígia , nf: míngia, miza Definizione genia de pinzos fine a bistire in peis e in cambas / genias de mígia: mígia grussa, fini, de lana, de seda, inciaspiada, rigada o traversada, sentza de peuncu; min. migigedha, migixedha; camminai a peis de mígia = chentza si fàere sapire Sinonimi e contrari caltza, caltzeta Frasi unu tempus sos ómines a pes si poniant sas petzas: como sas mizas ◊ no ses bonu a t'isciacuai una pariga de mígias! ◊ fit cun sas mígias de seda e sas botedhas iscolladas ◊ sa fémina nci passàt su tempus fendu mígias de lana cun is busas ◊ dèu sigu a aprontai míngias ◊ tzia Antioga fait mígia a cincu busas 2. ti ndi ses andau comenti as bíviu, a peis de mígia! (G.Contini) Terminologia scientifica bst Etimo ctl. mitja Traduzioni Francese chaussette (da uomo), bas (lunga da donna) Inglese sock, stocking Spagnolo media Italiano calza Tedesco Strumpf.

zòsso, zòssu , avb: giosso* Definizione su logu prus in bàsciu (ma a bortas fintzes solu a sa parte de is peis, es. in su letu): si ponet mescamente cun prep. (a, in, de)chi inditat movimentu o su istare Sinonimi e contrari agiossu, bàsciu, imbàsciu | ctr. asuba Modi di dire csn: colare totu zosso = passai totu in su tretu a sa parti de asuta, in sa parti prus bàscia de unu logu; falare in z. = calai o ispostai a parti de bàsciu, faci a is peis Frasi so falendhe a zosso ◊ issos che sunt a in zosso e bae e ischi candho ant a pigare! ◊ custa cosa est pro zosso, cussa pro subra 2. faladiche prus in zosso pro ti cuguzare sa conca, in su letu! Traduzioni Francese bas, en bas Inglese down Spagnolo abajo Italiano giù Tedesco unten.

«« Cerca di nuovo