lòmini , nm: lúmbene, lúmene, lúmine Definitzione genia de foedhu chi distinghet s'unu de s'àteru personas, animales e cosas po su chi tenent de diferente in sa sustàntzia, in su èssere: si podet agatare in formas diferentes segundhu si inditat su mascu o sa fémina (o pentzau coment'e de mascu o de fémina), e càmbiat segundhu si inditat unu ebbia o prus de unu, cosa chi si faet aciunghendho una /s/ a su sing. chentz'àteru cambiamentu (foras is númenes mascos chi essint in /u/ e a sa logudoresa ca mudant custa essia a /o/ in su pl.: donu > donos, mentres chi a sa campidanesa abbarrat guale: donu > donus)/ genias de númene: l. personale (no s'impreat si no po unu ebbia de una matessi genia, comente sunt is númenes de persona, de bidhas, citades, de logos, e s'iscrient cun lítera majúscula), l. comunu (si narat de unidades diferentes de una matessi genia), l. colletivu (inditat tantos pigaos totus impare coment'e una cosa ebbia: es. fiotu, pópulu, tallu), upm. (inditat sèmpere cosas o animales piticos e medas o a dónnia modu prus de unu in su sing. etotu: s'olia, sa murta, sa frommiga, sa néspula, su pilu, su pisu, e càmbiant a pl. solu candho depent precisare su tanti – duas olias, pagas néspulas, tres fògias – o si su númene si narat de is matas e no de su frutu, es. aus pudau is olias, apo prantadu sos arantzos)/ a lumen tentu = pretzisamente, nendhe o fontomendhe su númene; su lumen de s'ou = s'arbu de s'ou Sinònimos e contràrios nòmene* Frases ecu una guàldia po mi pigai su lòmini! ◊ fit un'ainedhu tantu terriosu chi su mere dhi aiat postu "Riotu" a lúmene ◊ allizériga, Segnore, cussas amarguras chi no ant lúmine! ◊ a lúmine issoro ti ndhe prego ◊ solu su lúmbene ti est abbarradu 2. su binti oto de zennarju a lumen tentu pro cantu duro mi ndhe apo a ammentare! ◊ a mesu de santandria a lumen tentu sos distimonzos totu ant convocau.

«« Torra a chircare