allestrídu , pps, agt: allestriu, allistridu Definition de allestrire; chi andhat o camminat lestru, faet sa cosa in lestresa Synonyms e antonyms acodiu, impressadu, impressaridu, impressidu, lestru 2. so bidindhe zente caminendhe allestrida ◊ totos sete tandho los videi cantu sunt mannos e cantu allistridos Translations French rapide, expéditif English speedy, hasty Spanish apresurado, expeditivo Italian sbrigativo, spìccio German schnell, rasch.

alléstru, alléstu, allésturu , avb Definition cun lestresa, in pagu tempus, da innoghe a pagu, chentza ibertare Synonyms e antonyms debresse, impresse, luego | ctr. abbellu Sentences at a torrai allestru Minedhu? ◊ oh cantu allestru passant sos annos! ◊ Sardigna mia, sos pesantes chizos pesa e mira badhes e pianos pro chi allestru si averent sos disizos (A.Casula) Etymon srd. Translations French rapidement English fastly Spanish deprisa Italian veloceménte German schnell.

críspu , agt: grispu Definition nau de una cosa a su chi paret passandhodhi sa manu in pitzu, chi arreschet unu pagu, arrasigat, chi no est lisa o bene dereta; nau de su mòvere, o de su fàere, chi est lestru, cun fortza Synonyms e antonyms arraspinosu, arraspiosu, faratzosu, rafiganzosu, raspitzu / càdriu, chíbbalu, chídrinu, intrusciadu, lestru | ctr. lísiu / acalamau, lenu Idioms csn: dàrendhe una crispa una lena = donaindi una frida e una callenti, fai una cosa chi dispraxit e una chi praxit, una mala e una bona, una lègia e una bella; fai passu c. = cràdiu, lestru, andhare coitendhe; bentu crispu = forte; furru c. = budhiu, fogosu meda; isfrigatzare a crispu = a forte; boghe crispa = arta, forte; learesila a crispa = arrennegaisí, pigaisidha, ofendirisí, pigaisí disprexeri; leàrela crispa = leare carchi cosa in prenu; èssere a crispu (nadu de carchi cosa) = a meda, carcu Sentences sas manos distinghiant su modhe dae su tostu, su lutu dae sa preta, su crispu dae su lisu (M.Pira)◊ portas is manus crispas 2. si su forru est crispu, po coi bèni su pani si ghetat linna frisca po abbrandai sa tèmpera ◊ su càule a upu faghet a botza crispa ◊ s'àinu si ghindheit crispu e che lu iscudeit a marcas in altu 3. mi ndhe at dadu una crispa e una lena chirchendhe in rimas sa manera digna de mustrare satírica sa vena (P.Giudice Marras) 4. no ti la lees a crispa pro cussa imputassione, tantu chie at pasta faghet pane! ◊ no ti la lees a crispa si su sótziu andhat male: cadhu de cumone, narat su ditzu, ne sedha e ne crabistu (G.Ruju) 5. l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! ◊ mi at leadu crispa sa frebba, no podia mancu ingullire 6. sos montes sunt carrarzados de àrvures a crispu ◊ no si bidiat a duos prammos, gai crispu fuit frocandhe! Surnames and Proverbs smb: Crispu Etymon ltn. crispus Translations French crêpé, rêche, hérissé, accéléré, intense English wrinkled, intense, bristly, quick Spanish crespo, intenso, rápido Italian créspo, rùvido, ìspido, accelerato, intènso German kraus, rauh, schnell, stark.

debrèsse, debrèssi , avb: diabressi, drabessi Definition coitandho, chentza pèrdere tempus Synonyms e antonyms allestru, impresse / cdh. dipressa | ctr. abbellu Sentences si fiat dépiu firmai diabressi, fadiau ca no fiat faina po issu ◊ fetzat debressi! Etymon srd. Translations French vite, à la hâte English in a hurry, soon Spanish de prisa Italian in frétta, prèsto German schnell.

disgagiàdu , pps, agt Definition de disgagiare; chi est àbbile e lestru faendho, chi si movet cun lestresa, lébiu e cun abbilidade Synonyms e antonyms lépidu, lestru, lestrulinu, spessiau / cdh. disgaciatu Translations French agile, souple, rapide English agile, quick Spanish ágil, rápido, diligente Italian àgile, sciòlto, spedito German flink, schnell.

frúscu 1 , agt Definition chi si movet cun lestresa manna e fortza, chi faet impresse meda / a f. = forte, a corpu; morte frusca = de repente Synonyms e antonyms bruscu*, càdriu, frúschinu, fuliosu, fúliu | ctr. immajonadu, lenu Sentences candho muschinzas tue in su tirighinu timent totu s'incorrada frusca (G.A.Cossu)◊ sos bentos cun su motu fruscu pesant nue peuerosa ◊ falat sa matza frusca, corpendhe ◊ fit un'ómine fruscu in sas rispostas ◊ si ch'est andhadu gai fruscu chi no ndhe apo àpidu mancu s'infumentu ◊ su cantu de sa linna che li est essidu fruscu dae mannos ◊ ischidada frusca ant fatu oe! 2. intendheint sa giannita tanchèndhesi a fruscu Translations French rapide, énergique English quick Spanish rápido Italian svèlto, ràpido, vigoróso, enèrgico German schnell, rasch.

fúliu , agt: fúriu Definition chi si movet faendho tretu meda in pag'ora Synonyms e antonyms dumidosu, fruscu 1, fughidosu, fuliosu, fúrinu, fúrridu | ctr. asiosu, immajonadu, pàsidu Sentences su trainedhu falat fúriu che bentu ◊ sos annos no passant ne fúrios e ne lentos ◊ unu pisedhu est faladu fúliu dae crésia mazore e a bassu Translations French rapide English speedy Spanish rápido Italian velóce German schnell.

imprèsse, imprèsses, imprèssi , avb Definition in presse, in manera lestra, in pag'ora, chentza istentare, chentza ibertare Synonyms e antonyms acoitu, allestru, debresse, pressispressis | ctr. abbellu Idioms csn: a s'impresse = coitendhe, in lestresa; nàrrere, fàghere una cosa i. e coita = impresse impresse Sentences arvesche impresses cras e pone s'amore in su coro de totus! ◊ sa pisedhutza morzeit impresse, campeit una chida ebbia ◊ acota impresse sas cosas tuas, gàrriga totu e punna de torrare! Etymon srd. Translations French vite English hastily Spanish de prisa, rápido Italian prèsto, in frétta, rapidaménte German schnell.

luèco , avb: alluegus, illuegu, luego, luegu, luegus Definition de innoghe a pag'ora, pag'ora o un'iscuta apustis, fintzes deretu, chentza ibertare nudha / luego luego = deretu, itl. immediataménte; luegu pesau, luegu crocau, luegu andau = apenas pesadu, corcadu, andhadu, luego deretu apustis; apo fatu luego = apu fatu impressi, coitendi, su chi fui fendi, su chi depia fai; apo luego fatu = seu acanta de acabbai su chi seu fendi Synonyms e antonyms acoitu, luegamente Sentences no istes a s'allora allora: beni luego! ◊ li at pedidu cosa e luego bi l'at dada ◊ cras andhamus a Núoro ma torramus luego ◊ bi so andhadu e mi at pagadu luego ◊ sa mama no aiat abbertu mancu buca chi su fizu luego ch'est curtu (G.Ruju) Etymon spn. luego Translations French tout de suite, immédiatement, aussitôt, vite English at once Spanish enseguida, pronto Italian sùbito, prèsto German sofort, bald, gleich, schnell.

próntu , agt, nm Definition nau de cosa e de gente, chi est a tretu de si pòdere fàere, pigare, impreare, de si pòdere pònnere chentza ibertare; fintzes sa capacidade de fàere lestros Synonyms e antonyms ammanitzadu, daretu Idioms csn: de p., totu a unu p. = totinduna; tènnere a p. = muntènnere ammanitzadu; a p., tue!, isse! = deretu!, lestru!, sempre in mesu!, sempre prontu! (si podet nàrrere cun piaghere o cun ifadu) Sentences prontu ses, chi andhamus? ◊ candho ses prontu nàralu! ◊ a chenare est prontu! ◊ su dotori ge no at a èssi prontu cument'e unu latzu parau a tella de fustigus, no! 2. seus in tempus tristus, gherra e caristia chi no bastat su prontu a dhu contai ◊ su logu in d-unu prontu est cambiadu, mudada est de biancu sa natura 3. tandho de prontu si diant serrare totu sas portas ◊ at mudadu de prontu opinione ◊ tue chi tenes a prontu sos mutos e sos versos no t'istes discuidadu! 4. candho sos carabbineris sunt intrados in sa ’e Pedru, tiu Batore est bessidu a sa gianna… a prontu, isse! ◊ addaghi ndh'ant torradu a Mariànghela dai s'ispidale, su preíderu bi est andhadu luego: a prontu, isse! (G.Ruju) Surnames and Proverbs smb: Prontu Translations French prêt English ready Spanish listo Italian prónto German fertig, bereit, schnell, flink.

trotuliàre, trotulinàre , vrb Definition andhare a troto, unu pagu a troto, a trotighedhu Synonyms e antonyms trotai, trotigliare Translations French trotter, trottiner English to trot (along) Spanish trotar Italian trottare, trotterellare German traben, schnell gehen.

«« Search again