abbéllu , avb: abbellabbellu,
abbelledhedhu Definition
a bellu: nau sèmpere de sa manera de fàere sa cosa, podet bòllere nàrrere sentza de sàdhidos, sentza de iscútulos, sentza de si fàere intèndere, a boghe bàscia, sentza de fàere tropu fortza, a pagu a pagu (fintzes de unu tanti), a sàgamu a sàgamu, sentza de presse o airu / ist'abbellu si… = abarra abbellu si…, bieus immoi si…, ista a bídere si…
Synonyms e antonyms
adàsiu,
allentu,
allenu 1,
apianu,
mighirimíghiri,
piotibioti,
sagamusàgamu
Sentences
mòedi abbellu no ti che ruat totu a terra ◊ bai abbellu po coitai! ◊ sa navi si moviat abbellu ◊ mancari abbellu, su tempus fit colandhe ◊ ist'abbellu si como ti ndhe impipas, cun sa 'meighina' chi ti faghimus!
2.
sa frebbe abbellu abbellu mi che l'est mandhighendhe!
Etymon
srd.
Translations
French
lentement
English
slowly
Spanish
despacio
Italian
lentaménte,
pian piano
German
langsam,
leis.
adasiài , vrb: addajare,
addasiai,
addasiare Definition
fàere is cosas abbellu, pigaresidha chentza presse, fàere prus abbellu, cun prus pagu lestresa, abbrandhare unu fàere
Synonyms e antonyms
biltentare,
illesinare,
istentae,
tricare
| ctr.
acoidai
Sentences
tónchinos de betzesa addajant s'andhera
2.
erribbau a padente iat addasiau su passu poite is matas furint intipias
Etymon
itl.
adagiare
Translations
French
tarder
English
to delay
Spanish
tardar
Italian
indugiare
German
langsam machen.
adasiàu , pps, agt: addaxadu,
addasiau Definition
de adasiai; nau de ccn., chi si dha leat tropu addàsiu, abbellu, chentza presse nudha; chi est fàcile o bonu a fàere, chi no ponet presse o pentzamentos / a s'addasiada = abbellu, in manera pàsida
Synonyms e antonyms
cagallente,
dasianu,
immajonadu
| ctr.
coidadosu,
fúliu,
impressidu,
lestru
2.
candu proit totu adasiau parit chi no prengat is piscinas ◊ no s'intendhet piús s'addajadu passu de su tzapu ◊ sa tzonca fit cantendhe addasiada su lamentu sou ◊ fiat caminendu cun passu lébiu, aguali, addasiau
3.
innoghe za si faghet vida addasiada!
4.
mi seu acostiau a su torradroxu a s’addasiada po no trumbullai su bestiàmini
Scientific Terminology
ntl
Translations
French
lent
English
slow
Spanish
tardado,
lento,
tardo
Italian
indugiato,
lènto,
pòco sollécito
German
sich verbreitet,
langsam.
addàju , avb, nm: addàsiu Definition
(narant fintzes adhaju) chentza presse; abbitúdine, manera de fàere is cosas chentza presse
Synonyms e antonyms
abbellu
/
apódhiu,
dasiore,
immajonu
Sentences
su massaju recuit istracu, addaju addaju
2.
fai sa faina cun addàsiu
Surnames and Proverbs
prb:
chini errat po pressi si pentit bèni addàsiu
Etymon
itl.
Translations
French
lentement
English
slowly
Spanish
despacio
Italian
adàgio
German
langsam.
alléntu , avb Definition
chentza presse, in manera pàsida
Synonyms e antonyms
abbellu,
allente,
allenu 1
| ctr.
impresse
Etymon
srd.
Translations
French
lentement
English
slowly
Spanish
despacio
Italian
lentaménte
German
langsam.
allénu 1 , avb Definition
chentza presse, in manera pàsida
Synonyms e antonyms
abbellu,
allentu
| ctr.
impresse
Sentences
andhade allenu cun sas màchinas! ◊ a úrtimos de nadale sas dies allenu allenu comintzant a illongare
Etymon
srd.
Translations
French
lentement
English
slowly
Spanish
despacio
Italian
lentaménte
German
langsam.
asiàsiu , avb Definition
cun àsiu, chentza presse
Synonyms e antonyms
abbellu,
addàsiu
| ctr.
debressi
Sentences
sa giustítzia fait che su priogu, andat asiàsiu e aundi si abarrat ndi tirat s'arrogu
Etymon
srd.
Translations
French
lentement
English
slowly
Spanish
despacio
Italian
lentaménte
German
langsam.
brainubbràinu , avb Definition
andhandho abbellu meda de no si fàere a bíere e ne a intèndhere
Synonyms e antonyms
fratinavràtina,
iscudiscudi,
piotibioti,
pitoubitou
Sentences
una note mariane fit bénnitu abberu: brainubbràinu, fit colatu serente a su muru ◊ l'aiat sichitu brainubbràinu e si fit impostatu in palas de unu crastu pro l'uchídere
Etymon
srd.
Translations
French
en tapinois,
en catimini,
sournoisement
English
very quietly
Spanish
agazapado
Italian
quatton quattóni
German
leise und langsam.
chessighéssi , avb: chetzighetzi Definition
manera de andhare o fintzes de si parare o istare (a sa muda, citios)
Sentences
si ndi funt torraus a andai chetzighetzi ◊ ca gei torrat, chetzighetzi!
Etymon
srd.
Translations
French
tout tranquillement,
penaud
English
very slowly
Spanish
despacio
Italian
lèmme lèmme,
mògio
German
langsam,
schlapp.
coàinu , agt, avb: coanu,
coinu,
cuàinu,
cuainu Definition
chi istat a coa, chi benit a úrtimu, a trigadiu, chi istentat / gàrrigu coanu = postu tropu apalas (in mezu chi portat arrodas in mesu)
Synonyms e antonyms
coaxu,
redadiu,
sagotzianu,
tricadibu,
taldiu
/
immajonadu,
cojanesu
| ctr.
cabidraxu,
premediu
Sentences
andat a missa resada a ora coàina ◊ cussu est pillonedhu cuàinu ◊ su cíxiri e sa gentilla dhus séminant prus coàinus
2.
s'àxina ocannu coit a cuainu
Surnames and Proverbs
smb:
Coinu, Coino, Cuinu
Etymon
srd.
Translations
French
lent,
tardif
English
slow
Spanish
atrasado
Italian
tardo,
lènto,
tardivo
German
langsam,
spät.
cojanésu , agt Definition
chi costumat a tirare agoa, a ibertare, a lassare a pustis pruschetotu po mandronia
Synonyms e antonyms
cagallente,
coizosu,
dasianu,
immajonadu,
isandhaladu,
mandrone
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
lent,
paresseux
English
slow,
lazy
Spanish
atrasado
Italian
tardo,
lènto,
poltróne,
procrastinatóre
German
träg,
langsam,
faul.
conigóni , avb Definition
nau de sa manera de betare unu lícuidu de un'istrégiu, a iscolomadura, abbellu a manera de no intrullare sa cosa e de lassare su fundhurúgiu
Translations
French
doucement,
lentement
English
slowly
Spanish
despacio
Italian
adàgio,
sènza scòsse,
piano
German
langsam.
isandhalàdu , agt Definition
chi andhat o istat tropu abbellu faendho sa cosa
Synonyms e antonyms
cagallente,
cojanesu,
dasianu,
immajonadu,
présiru,
trajanu
| ctr.
coidadosu,
lestru
Translations
French
paresseux,
lent
English
lazy,
slow
Spanish
perezoso,
lento
Italian
pigro,
tardo,
lènto
German
faul,
träg,
langsam.
piànu 1 , agt Definition
nau sèmpere de movimentu, chi si faet chentza de brínchidos, chentza iscutuladas o trémias, chentza dhue pònnere tropu fortza / a pianu, a pianedhu = abbellu; andhare a passos pianos = abbellu
Synonyms e antonyms
glianu,
pàsidu,
pràtinu
Translations
French
doux,
léger
English
gently
Spanish
suave
Italian
piano,
blando
German
langsam,
sacht.
sagamusàgamu , avb Synonyms e antonyms
abbellu,
adàsiu,
allentu,
allenu 1,
apianu,
mighirimíghiri,
piotibioti
Translations
French
lentement,
doucement
English
slowly
Spanish
despacio
Italian
lentaménte,
pian piano
German
langsam.