afroghedhàre , vrb: froghedhare Definition
bogare cambos noos, fàere pigionatzos
Synonyms e antonyms
afrunzedhare,
apillonai,
brotai,
puzonire
Etymon
srd.
Translations
French
bourgeonner
English
to bud
Spanish
brotar
Italian
rampollare
German
hervorsprießen.
bullíre , vrb: pullire Definition
nau de is matas, bogare pigiones, cambos noos; nau de un'iferta, brotare, bogare, isparare
Synonyms e antonyms
brionire,
briorare,
broculare,
brotai
Sentences
as a bullire dae raighinas, ma sunt sempre fruedhas pirastrinas! (Cubeddu)
Translations
French
prendre sa source
English
to spring up
Spanish
brotar
Italian
pullulare
German
hervorsprießen.
rampudhàre , vrb: rempudhare Definition
bogare pigionatzos, nau de is linnas; bogare, essire (nau fintzes de àteru)
Synonyms e antonyms
piglionai,
rampudhire
Sentences
s'àrbure at rampudhadu sos briones
2.
sa limba est benale chi deretu benit dae s'ànima sarda e rampudhat friscu (Z.A.Cappai)
Etymon
ltn.
*repullare
Translations
French
pulluler de nouveau
English
to spring up again
Spanish
brotar
Italian
ripullulare
German
wieder hervorsprießen.
rúpere , vrb Definition
su naschire, su essire de s'erba intzeurrada, su passare de una parte a s'àtera in logos prenos de linna (cresura, matedu, padente cracu); su pesare de s'arrescotu a pitzu in su cadhàrgiu postu in su fogu; su si apèrrere de una pibisia impostemada (in matéria)/ pps. rúpidu / rúpere in titas = ammadurare in titas, nadu de pitzoca faghindhe a fémina
Synonyms e antonyms
acarpire,
irrúpere,
irrutiare,
punciai,
rupire,
scoitai,
tidhire
Sentences
si no proet, s'erba no rupet ◊ duos tudhos d'erba bi at rúpiu ◊ in cussu tretu ifustu su logu est totu rúpidu ◊ aiat próitu meta e a capitanni su terrinu fit rúpitu primitiu
2.
passesit rupendhe buscos de ozastros, de chercos, de lidones ◊ rupes sos gianniles, pedendhe ◊ in cussas cresuras no faghet a bi rúpere ◊ no isco comente cussa famíllia de Frantza passendhe in Córsica ndhe rupeit innoghe
3.
su soru depet rúpere chentza pesare bullu
Surnames and Proverbs
prb:
bucone partiu no rupet brente
Etymon
ltn.
rumpere
Translations
French
pousser,
pénétrer
English
to sprout,
to pass through
Spanish
brotar,
penetrar
Italian
spuntare dell'èrba,
penetrare
German
hervorsprießen,
eindringen.
rupíre , vrb: orrupire Definition
su naschire, su essire de s'erba intzeurrada; su intrare e passare de una parte a s'àtera in logos prenos de linna (cresura, cràchiri, padente cracu); su pesare a pitzu e fàere a pígiu de s'arrescotu in su cadhàrgiu postu in su fogu (vrb. fintzes trns.)
Synonyms e antonyms
acarpire,
irrúpere,
irrutiare,
punciai,
rúpere*,
scoitai,
tidhire
Sentences
sa terra, s'erba est rupinne ◊ cust'abba chi at fatu at rupidu su logu ◊ in sos campos aratos su tricu est rupitu carcu e virde ◊ rupitu bi at su locu in sas alas bostras?
2.
che rupit fintzas in sas chesuras ispinosas ◊ cue no si bi podet rupire de sa malesa ◊ in su fogu fia rupidu pro bènnere a ti abbratzare! ◊ comente ses rupidu chentza àere alas a sa roca manna? ◊ pensamentosu, chirco de rupire in su mistériu
3.
candho su soru comintzat a rupire che cheret bogadu fogu, chi no peset su bullu
4.
apo a rupire trampas e minetas
Translations
French
pousser,
pénétrer
English
to surface,
to burst forth,
to sprout,
to penetrate
Spanish
brotar,
penetrar
Italian
erómpere,
affiorare,
spuntare dell'èrba,
penetrare
German
auftauchen,
hervorsprießen,
eindringen.