iscartaràre 1 , vrb: iscarterare, iscuartarai, iscuartarare, iscuarterare, iscuarturare, scuartarai Definition fàere a cantos, irdoare, crepare coment'e a isciopadura, mescamente po tzacu, arrennegu (e nau cun tzacu), fintzes in su sensu de fàere de su corpus; iscúdere a terra de fàere sa cosa a orrugos Synonyms e antonyms cherpai / secare Sentences su coro si li fit iscartarandhe a s'intèndhere sa boche de Maria ◊ su binu nou iscuàrterat sas cubas betzas ◊ che depes essire mancari t'iscuàrtures e ti crepes! 2. sa carrada, comenti at unfrau cun s'àcua, at iscurtarau unu circu 3. crachi bituleri si est iscarterau in su liminarzu de sa domo de s'arretore: mancu arrespetu po su preide! 4. su risu de sa melagranada, ruta a terra e iscuartarada! ◊ dh'ant agatau iscuartarau, impicau ◊ e abbàssiami sas boghes… iscuarterada chi ti agatent! ◊ soe cun sa conca iscartarada dae su dolore de dentes 5. si ei pótziu dh'iap'èssi giai iscuartarau a terra! Etymon ctl. esquarterar Translations French crever English to dye Spanish destrozar, agrietar Italian crepare German bersten.

isciopài, isciopàre , vrb: iscopiai 1, iscopiare, issopare, ixopare, sciopai Definition su si apèrrere a crepadura, a tzàcurru, po sa fortza chi ispinghet de sa parte de aintru, o fintzes po pesu meda de fora; su si pesare o pònnere a s'ingrundha a nàrrere, cumenciare calecuna cosa de forte o grave totinduna / isciopa! = foedha! (nau cun tzacu) Synonyms e antonyms cherpai, ciopai, scuartarai Sentences gei nau ca funt isciopendusí, in cussa bidha: gei ses un'isparatoriedhu!…◊ no cabet su coro in sa càscia e si no làgrimo isciopat ◊ s'ambesue daghi si atatat meda ixopat ◊ arresètadi, gai no iscópias che sa buscica de su porcu! ◊ una granata dhi fut iscopiada a pagu tretu e dh'iat pesau a bolai ◊ mi apo issopau unu fruschedhu cun s'agu (P.La Croce) 2. gasi isciopesit pro tantu penare isfoghendhe in piantos e lamentos ◊ si trínnigat, no podet faedhare, poi isciopat in risu tristu e feu ◊ in cussu prammu de terrinu fit iscopiada sa gherra ◊ cudhas si sunt pilisadas chi pariat iscopiandhe su locu Etymon itl. schioppare Translations French éclater, crever English to explode, to crack Spanish reventar Italian scoppiare, crepare, esplòdere German bersten.

scaravangiài , vrb: iscrafangiai*, scrafangiai Definition su si apèrrere a pígiu de fora, fàere tzacaduras pagu fundudas, crepaduras, nau mescamente de sa pasta cun su frammentu bene aghedada e de su pane modhe cotu; fàere a tzirbisas, nau de s’orrobba chistia posta male, ammurigonada, ma fintzes de is murros candho unu est acanta a prànghere; crepare de su erríere Synonyms e antonyms afilai, cheprinare, crebulare, sacai, spreciai / acarrongiai, afrangillonai, afrascillonai, aggraminzonare, aggruncire, apigiare, arruntzai, atavellai, atribuntzire, cipirodhare, frongire / ischerchedhare Sentences su mustàciu bèni trabballau si scrafàngiat in pícius candu est cotu ◊ sa figu est totu scrafangiada de cantu est cota ◊ scrafangiada che civraxu axedu siast! 2. custus pannus si funt scrafangiaus 3. no bengas allirga cun cuss'arrisu scaravangiau, o morti! ◊ gi ses arriendi pagu: scrafangiau ses?! Translations French se crevasser, fendre English to crack, to get chapped Spanish hender, agrietar Italian fèndersi, screpolarsi German sich spalten, bersten, rissig werden.

tzacài , vrb: ciacai, sacai, tzacare 1, tzacari Definition fàere tzàcurru coment'e de cosa chi iscópiat, isperrare, afilare, apèrrere a cropu, segare a crepadura, crepare de su fritu o de àteru: in cobertantza, su si pigare arrennegu, foedhare male po fele, po tzacu; fintzes iscúdere (po su sonu a cropu chi faet), fàere camminu, andhare, intrare Synonyms e antonyms abbèrrere, afilai, calpire, cannire, cherpai, filiri, fresai, ischisciai, iscopiare, iscrafangiai, issacai, scanniri, sinniai, tzacarrai, tzocare / incrivire, iscúdere Idioms csn: tzacai a perda = iscúdere a pedra; tzacai is peis a terra = istribitare (pro arrennegu); pratu tzacau = afiladu, cannidu; fai su crepatzaca a unu = fai su crepa crepa, fàchere su derre, fàghere carchi cosa a crebu, mancari crebet, s'àteru Sentences nemus ghetat binu nou in istrexus bècius, poita su binu dhus tzacat ◊ sa canna si tzacat si pagu pagu dha fortzant ◊ portat is manus tzacadas de su frius ◊ e innui si depit tzacai s'ou, in punta o in mesu? ◊ papendi cussa cosa gei no si ant a tzacai sa brenti, no! ◊ mi depit pagai su chi mi depit, mancai tzachit… o crepit! ◊ po s'isfortzu de ai arrísiu tropu, dhi fiat tzacada una vena ◊ tzaca, manedha, ca benit babbai! ◊ tzacant is guetus arendi su celu ◊ est tzachendi de s'arrennegu ◊ in su fogu tzacat sa linna frisca, pruscatotu sa folla 2. a su fillu dhi at tzacau una bussinara ◊ lah ca ti tzacu, chi no abarras chietu! ◊ at tzacau su pratu a terra candu at ghetau sa gràtzia a is isposus ◊ mi benit ganas de dha tzacari a su muru ◊ si ti ponit chinta ti tzacat a frastimu, lah! ◊ castiadí e circa de nci tzacai su nuncu! ◊ ci fio a su postu tuo, dhi aio tzacau unu lampu e dhos io abbruscaos cummente a is tiauledhos de s'inferru! 3. toca, tzaca stradoni! Etymon srd. Translations French fendre, éclater, crépiter English to crack Spanish hender, reventar, crepitar Italian fèndere, fessurare, scoppiare, crepitare German spalten, bersten.

tzacarrài , vrb: tzacarrare, tzacarriai, tzacurrare, tzancurrare Definition fàere tzocu, tzàcurru coment'e de cosa àrrida o chídrina segandho, isperrandho, matzigandho (nau fintzes própriu po matzigare, istrecare a dentes cosa tostada) Synonyms e antonyms acorriatare, isbombiare, iscochidai, itzacarrai, sacai, tochedhare, trochedhare, tzachedhare, tzachidai, tzocai Idioms csn: tz. is dentis = arrodare de dentes; tz. sa nuxedha cun is dentis = traghedhare, segare sa nantzola a mossu; àxina chi tzacarrat = aghedhosa; tz. is manus = tzocare sas manos Sentences s'intendit sa frúsia de su fogu tzacarrendi ◊ gei at tzacarrau cussu tronu!…◊ mi pongat àxina bella, chi tzacarrit ◊ prima de nci andai at fatu custu tzacarru… ancu dhi tzacarrint is barras! ◊ est tzacurrandhe che procu in àurra! ◊ sas pitzinnas sunt tzacarrandhe chivarzu frissu ◊ femu tzacarrendi cíxiri e nuxedha 2. tzacarru perda de fogu de cantu seu barra forti ◊ su pani dh'apu tzacarrau in tres mússius Etymon srd. Translations French crépiter, éclater English to crackle, to burst, to roar Spanish crepitar, estallar Italian crepitare, scoppiettare, scoppiare, rombare German bersten, knistern.

tzacàrridu , nm: tzacarru, tzàcurru Definition su tzacarrai, sonu o tzàcurru a sa sighia coment'e de cosa àrrida o chídrina segandho, abbruxandho, fintzes traghedhu o tzàcurru de dentes Synonyms e antonyms isbómbiu, isbomborada, trachedhu, trachidada, tzacariu, tzacarrada, tzacarredha 1, tzancurru Sentences si pesànt is trumbutus pariant tzacàrridus de linna frisca passionendu po fogu ◊ a candu intendeus custu tzacarru mannu pariat tronu ◊ s'intendit su tzacàrridu de s'erba chi tenit a pampa ◊ a mimmi mi pigat a tzàcurru de barras Etymon srd. Translations French crépitement, éclatement, fracas English crackling, burst, rumble Spanish crepitación, estallido Italian crepitìo, scòppio, fragóre German Geknister, Bersten, Knall.

tzàchida , nf, nm: ciàchidu, tàchida, tzàchidu, tzàchiru Definition genia de sonu a cropu o de moida puru, forte, sighia Synonyms e antonyms ciacu, iscópiu, itzàchidu, tracada, tzacarrada, tzacàrridu, tzàcurru, tzóchida, tzocu Idioms csn: tzàchida de dentes = traghedhu; tzàchidu de tronu = sciarrocada, traghidada; tzàchida de tonca = càntigu o boghe de tonca Sentences intendemu su tzàchidu de is ferrus acomenti fiast pudendi su sarmentu ◊ s'intendiat su tzàchidu de is ferrus de is cuadhus chi atobiamus ◊ apu inténdiu unu tzàchidu a is ossus ◊ s'intendit su tzàchidu de is bombas ◊ su tzàchidu de is tronus fait tremi is murus Etymon srd. Translations French éclatement, craquement English boom, creaking Spanish estallido, chasquido Italian scòppio, scricchiolìo German Bersten, Geknister.

tzocài , vrb: tzocare, tzoncare Definition fàere tzàcurru, tzocos, cropos a sonu surdu po si fàere intèndhere; nau cun tzacu, crepare Synonyms e antonyms dumbulare, istochidare, picare 2, sacai, tochedhare, trochedhare, tzacarrai, tzòchere, tzochire / sciopai Sentences bi at linna chi in su fogu tzocat e che búlliat atesu s'iscata alluta ◊ tzocare sa limba, sas manos, sa zanna ◊ tzocat s'istranzu in domo de s'amigu ◊ Michelledhu e sas duas vachianas ant ghetatu unu brincu tzocanne sos pedes ballanne ◊ su pitzinnu est tzoncandhe sas manos, cuntentu! 2. mancari ti ufres e ti tzoches, puru: como su chi est fatu est fatu! ◊ pro carchi borta chi mamma benit a domo ti ufras… tzocadu chi ti agatent! ◊ su fogu brusiaiat su tzilibirche, apustis chi lu faghiat unfrare e tzoncare (E.Pes) Etymon srd. Translations French faire du bruit, éclater English to make a din, to burst, to creak Spanish chasquear, restallar Italian far strèpito, scoppiare, schioccare German Lärm machen, bersten.

«« Search again