acomodaméntu , nm Definition su acomodare, su pònnere bene, arrangiare, pònnere de acórdiu / a. de caminus = triballu de arranzamentu de caminos, acontzu Synonyms e antonyms aconciadura, acónciu, arrangiadura, arrangiamentu Translations French accommodement English arrangement Spanish arreglo Italian accomodaménto, assettaménto German Ordnung.

adaretzài , vrb: adderessare, adderetare, adderetzai, adderetzare, adderetzari, adereciare, aderessai, aderetzai, aderetzari, arereciai, deretare Definition fàere deretu, ténneru, pònnere prantau, istrantagiau o chi potzat istare a solu; arretirare, pònnere a postu, pònnere adderetu, chi andhet bene o comente si tocat, fintzes torrare apostu una cosa andhada male, guasta Synonyms e antonyms acampaniare, acodomai, aconciai, addirire 1, aggheretzare, assantai, assetiai, inderetare, indritare / mòere, ispostare | ctr. isordulare Sentences sa linna trota dh'aderetzat su fogu…◊ po aderetzai a tui mi seu atrotiau dèu! ◊ tocat de azeretare sos revessos ◊ sos tortos los ant azeretados ponzèndhelis unu palu ◊ est chin sas palas che agionedha: pro bi las azeretare cheret apredigada! ◊ aderetzai is istradas, fadei logu ca benit su Messia! ◊ sos piantos cherent adderetados dae minoredhos 2. est in terra e corzu a isse si no si ndhe adderetat! ◊ fatu fatu ndhe aderetzat s'ischina e s'imbarat a sa màniga de su marrone ◊ sa domu ndi est arruta: tocat a ndi dha torrai a aderetzai ◊ cia Vitória si est totu arereciara po dhi fai sa fotografia 3. candu si tenit pistocu in bértula is cosas ciai si aderessant ◊ sas féminas bi ant de adderetare su locu ◊ chi mi adderetzu mi dhus pongu totus in buciaca, cussus! ◊ adderètadi, cantu chi ses isterrigorzadu lèndheche sas terras de su paba! ◊ aderetzari milliardos de ómines chi ant pigadu unu sétiu malu no est brulla! (P.G.Mura) Surnames and Proverbs prb: sa mata si adaretzat candu est pitica Etymon spn. aderezar Translations French redresser English to strighten, to mend Spanish enderezar, corregir Italian raddrizzare, aggiustare German geradebiegen, in Ordnung bringen.

allichidídu , pps, agt: allichidiu, allichiriu Definition de allichidiri Synonyms e antonyms bellu, netu, remonidu, tramudau | ctr. brutu, iscussertu 2. est passau unu totu allichidiu in bistiri de festa ◊ tenit sa domu sempri allichiria e bèni cuncordada ◊ biendhe sos istranzos, s'isprúgherat sos pedes e gai allichidiu dimandhat ite cherent ◊ at arretziu su sennore in d-una sala totu bene allighidia ◊ a ómini de campu no dhi abarrat logu allichiriu Translations French ordonné, propre English tidy, clean Spanish ordenado Italian ordinato, pulito German in Ordnung, sauber.

allichíru , nm Definition su allichidiri Synonyms e antonyms allichidimentu, allichidóngiu, remonimentu Etymon srd. Translations French nettoyage, rangement English cleaning, good order Spanish limpieza, aseo Italian pulizìa, assètto German Sauberkeit, Ordnung.

armidhàda , nf Definition bella preséntzia, chi portat bellos arremos Sentences est unu cadhu de bona armidhada Etymon srd. Translations French belle allure English composture Spanish compostura, buena presencia Italian compostézza, buon aspètto German Ordnung.

assentadéru , nm: assenteru Definition / ponnirisí a. = zúghere bonu sensu Synonyms e antonyms assentadura, assentu Translations French rangement, mise en ordre English good order Spanish posición Italian assètto German Ordnung.

asséntu , nm Definition su èssere postu bene, firmu, séliu, fintzes su logu inue unu o una cosa est posta; manera de fàere sa cosa, de si cumportare cun cunsideru, cun firmesa; cosa assentada, datos assentaos, iscritos e fintzes paperi cun cosa iscrita Synonyms e antonyms acussertu, arresetu, arréulu 1, assébiu, assentamentu, assuermu, ausentu, incuru, lista, prachidesa / partoxu / firmesa, giudísciu, sabiesa Idioms csn: sos assentos = sos postorzos de su trigu messadu; is assentus = is localis po su bestiàmini in su furriadroxu; tèniri pagu a. = zúghere pagu sabiore, èssere chentza tinu; de a. = cun seriesa, a sa séria, chentza presse; fàchere una cosa chin a. = cun incuru, bene; restare o imbarare de a. = detzídere, pònneresi de acordu; missa de assentu = missa de s'arretiru, missa pro unu mortu chi nachi tiant bídere in ziru Sentences su bentu muilendhe no lassaiat portas in assentu ◊ isse no tenet mai assentu, sempre tribbulendhe ◊ su mundhu est roda e chie l'at formadu no cheret ch'istet sempre de un'assentu (L.Marongiu) 2. beni dai cuss'altu assentu! ◊ sas mannas de su trigu messadu si che leant a s'assentu e dae s'assentu a s'arzola 3. su tratu tou e assentu mi at fatu diliriare ◊ cussu est ómine de pagu assentu 4. lèadi s'assentu de sa cosa chi mi as dadu ◊ zughiat in manos s'assentu pro pagare sa lughe, totu trofizèndhelu ◊ is cummerciantis funt sempri fendi assentus in su libbretu 5. sa candhela alluta pigadha cun assentu! ◊ a pretziare una bachiana si fachet chin assentu ◊ si fiat postu a trabballai de assentu ◊ pranghítemi in assentu! ◊ satzeldotes, de assentu pedo a bois salude e ghia! 6. su príntzipe restat de assentu de si che leare a Maria ◊ restant de assentu chi sa robba e su càmiu deviant abbojare a s'istradone ◊ fimis restados de assentu chi deviat torrare Etymon ctl., spn. assento, asiento Translations French stabilité, disposition, rangement English stability, organisation Spanish estabilidad, asentamiento Italian stabilità, sistemazióne German Stabilität, Ordnung.

assetiài, assetiàre , vrb Definition istare in assentu, in asséliu, firmos; pònnere a postu, assentare sa cosa in logu suo, bene, agiustare, giare sétiu Synonyms e antonyms abarrai, acabidae, acodomai, acollocare, adaretzai, assantai, assebiai / allichidie, arremonire | ctr. isordulare Idioms csn: assetiare su logu = remonire su logu, pònnere su logu a sétiu; assetiai su bestiàmini = ammaniare, furriare a manera chi paschindhe istet o andhet de una tzerta manera Sentences ti mandho a sa tanca e inibe assétias e azudas ◊ assétia cue! ◊ assétia, no sias che pitzinnalla chi no l'interessat nudha! ◊ no assétiat, est semper a furriebborta ◊ sos tronos si fint assetiaos 2. su re si at assetiadu sa corona in conca ◊ aderetzant sa perda e dh'assétiant cun is àtaras ◊ assetiadí sa camisa, ca dha portas ammurigonada! ◊ si funt assetiadas is mortis e no si agiustant is fesserias?! ◊ mi ant azudau a assetiare medas peràulas e càntidos ◊ si seus firmaus a si assetiai is cambas ca dhas portaiaus cancaradas a fortza de abarrai sétzius in màchina 3. is brebeis mi dhas apu assetiadas e immoi funt tirendi a su bacu Etymon ctl. assetiar Translations French arranger, ranger, placer English to arrange, to set Spanish arreglar Italian assettare, collocare per bène German in Ordnung bringen.

assétiu , nm: assetu, sétiu 1 Definition nau de ccn. po su cumportamentu, manera grabbosa de fàere, o fintzes chi no giaet cunfidàntzia, chi si credet meda; nau de sa cosa, manera de istare, betu de èssere posta, de cicire bene / donai a. a ccn. cosa = pònnere bene, assentare Synonyms e antonyms galania, garbu, tratu / assentu, posidura Etymon srd. Translations French grâce, politesse English politeness Spanish garbo, posición Italian assètto, garbo German Ordnung, feine Formen.

cunséltu , nm, agt: cussentu, cussertu Definition su èssere comente si tocat, chistiu, assentau, sanu, bene cuncordau, in paghe, de acórdiu, nau de unu, de una cosa, de unu logu (a bortas fintzes pps. de cussertare); càntigu a tenore Synonyms e antonyms assentu, cuncórdia, óldine / cuncordu, cunseltadu | ctr. iscunsertu, isórdulu Idioms csn: pònnere su logu in cussertu = remonire, allichidiri su logu; cantare a c., cussertu de tenores = cuncordu, càntigu de sos prus antigos de sa tziviltade sarda; èssere de malu cussertu = de índula mala, reberde, tostorrudu Sentences istant in bonu cussertu respetèndhesi parebare ◊ a bi ndh'at de cussertu in cussa domo… totu betada apare la tenent! ◊ no bi ndhe at de cussertu in sa famíllia chi su babbu o sa mama sunt dados a su físsiu ◊ est bénnidu isse, ca nachi poniat sa zente in cussertu ◊ teniat bisonzu de pònnere cussentu in sas ideas suas ca giughiat su coro brincandhe che macu 2. como l'azes cusserta, sa Sardigna!… 3. za ses cussertu cun cussa ruta chi as dadu!…◊ chimentu, atitos, càntigos de mortu, iscracàllios de risu matzoninu, mumujones de bentu… s'inferru cunzuntu: totu custu cunsertu mi batiat s'ànimu a pitu ’e dentes! (G.Ruju)◊ ite cussentu bi aiat totindunu in cussa domo!… Etymon srd. Translations French ordre, sain, fonctionnant English tidy, working, sound Spanish orden, arreglado, funcionante, sano Italian órdine, compósto, ordinato, funzionante, sano German Ordnung, geordnet, funktionierend, gesund.

odrinài , vrb: ordinai, ordinare Definition pònnere in assentu, bene, in órdine, in régula, a régula; giare órdines, cumandhos, cosas a fàere; dimandhare cosa a comporare, cosa chi mandhant de aterue / ordinare sas vinzas = marrai, tzapare sas binzas; ordinare sas ortalíscias = surcare sos ortos pro los prenare Synonyms e antonyms assantai / pertzetare 2. custas meighinas mi las at ordinadas su dutore 3. amus ordinadu robba a nos fàghere bestimenta Etymon ltn. ordinare Translations French mettre en ordre, prescrire English to order Spanish ordenar, mandar Italian ordinare, prescrìvere, richièdere German ordnen, in Ordnung bringen, befehlen, verschreiben, bestellen.

ordinaméntu , nm Definition su ordinare, su pònnere in órdine segundhu calecuna régula; lei, arrégula, órdine istabbiliu (fintzes totu is leis cunsideradas totus impare coment'e organizatzione de un'istadu o àteru ente) Synonyms e antonyms cdh. uldinamentu Sentences s'ordinamentu alfabbéticu est unu de sos prus connotos 2. in cabidanni, segundhu sos ordinamentos de sos fogos, ammaniaiant un'andhàina de deghe metres de terra neta pro narvonare chene perígulu Translations French ordonnance English order (ing), code Spanish ordenamiento Italian ordinaménto German Ordnung, Regelung.

regulaméntu , nm Definition su regulare; arregorta de régulas, de normas cun valore de lei Translations French régularisation English regulations Spanish regulación, reglamento Italian regolaménto German Regulierung, Ordnung.

sédiu , nm: assétiu*, sétiu 1 Definition nau de sa cosa, manera de istare, betu de èssere posta (coment'e a cicidura), de cicire bene (o fintzes bene arrexonada, giusta): nau de bestimentu, de orrobba o cosas deasi, portare calecuna pinniga; nau de su cumportamentu de ccn., manera de fàere crabbada, giusta, o fintzes chi no giaet cunfiantza, chi si credet meda Synonyms e antonyms betu, ségiu / galania, garbu, tratu Idioms csn: tènniri, leare o pònnere sétiu = zúghere betu, èssere fatu de una manera chi setzit bene, chi istat bene postu, chi andhat bene, chi torrat paris, chi tenet fundhóriu; torrai a sétiu is cosas = pònnere a postu; pòniri su logu a sétiu = remonire su logu; no ndi fai una in sétiu = no ndhe faet una bene, faet totu chentza critériu, chentza arrexonare Sentences ti moes chirchendhe sédiu nou ◊ custa perda no portat sétiu ◊ su chi ses nendi tui no tenit sétiu ◊ su brúciu de su gorfu portat su sétiu ◊ sa piciochedha no est papendi in sétiu, totu porcherias 2. no tenis sétiu, tui ses tonta e ti lassas imbovai! Translations French rangement, mise en ordre, position English good order, posture Spanish orden, postura Italian assètto, positura German Ordnung, Haltung.

ségiu , nm: seju, sexu Definition manera de istare o de èssere de una cosa, su singiale chi abbarrat de comente sa cosa uit posta Synonyms e antonyms sédiu, sinzolu / assébiu, assentu Idioms csn: lassai a seju, in seju = in pasu, in paxi; leare o pònnere seju, bonu, malu s. = leare ésciu, abbituare a istare postu de una manera, bona o mala; bogare de sexu unu bratzu, unu mermu = bogare de s'incàssiu; àere sos cherbedhos fora de sexu = èssiri pretocau, ammachiau, iscassiadu; pònnere in sexu = assentare, ponner bene, torrai a logu; istare o èssere totu de unu sexu = de su matessi betu, in sa matessi posidura; cambiare sexu = cambiai posidura Sentences cussa pínniga at postu o leadu seju e no bi essit prus ◊ tue dae pitzinnu as leadu malu seju ◊ un'imbustu as de remeju in cosinzu e in sestu, siat tou o anzenu: daghi ti at postu seju no ti dat nient'impestu, lu portes istrintu o lenu (P.Pisurzi)◊ bi at robba chi no leat seju mancari li ponzas cosa pesuda meda subra ◊ su pabilu pinnigadu ponet seju e no torrat prus istiradu 2. ohi, làssami sa conca a seju! ◊ su tilipirche no lassat nisciunu coro in seju, arroinat su póberu massaju: no si salvat nemmancu su mudeju! Etymon ltn. *sedium Translations French ordre English order Spanish orden Italian sèsto German Ordnung.

«« Search again