algadaría , nf: algararia Synonyms e antonyms abbolotu, baraundha, carralzu, derreore, mugoni Etymon spn. algarabia Translations French vacarme English mess Spanish algarabía Italian putifèrio German Lärm.

atabàzu , nm: atamàzidu, atamazu Definition avolotu e moida, sonos a meda Synonyms e antonyms atacazu, carralzu, chimentu, mamudinu, tifitanu Sentences sa bama est in atamazu, recuindhe ◊ s'atamazu de su bentu indrughet sos ozastros muilanne ◊ candho si pesaiat s'atamazu fint órulos, colpos, tichírrios e piantos Etymon srd. Translations French tapage English uproar Spanish estrépito, jaleo Italian strèpito, chiasso German Lärm.

atraghéntu , nm: atreghentu, atrighentu, treghentu Definition arrumóriu, carraxu, avolotu mannu de boghes, tzérrios e sonos, fintzes timoria manna meda Synonyms e antonyms abbolotu, biuldu, carralzu, chimentu, irburbutzu, tremutu / cdh. strallatu Sentences in su tzilleri est finidu s'atreghentu, si sunt totu ritirados ◊ su tronu faghet atreghentu ◊ avita a sos minores s'atreghentu! ◊ bos giambet in discansu dogni atreghentu! ◊ intendhes s'atreghentu e istruendu, sos istragos de pérfidas ischeras? (P.Casu) Etymon srd. Translations French vacarme, tumulte English dismaying uproar Spanish alboroto, susto Italian frastuòno che sgomenta, strèpito German Getöse, Lärm.

bacànu , nm Definition moida meda o avolotu chi faet gente chi foedhat a tzérrios, e si movet, e faet isciorrocu Synonyms e antonyms biuldu, carralzu, intrígliu, strebessu, tréulu / cdh. intirruzu | ctr. assébiu Etymon itl. Translations French vacarme, tapage, chahut English row Spanish alboroto, jaleo Italian baccano German Lärm.

budréllu , nm: buldedhu, buldellu, burdedhu, burdellu Definition foedhare a s'airada, a boghes, coment'e brigandho e ponendho tréulu / pesare b. = fai carraxu, pònniri avolotu, pesai badharocu Synonyms e antonyms abbatúliu, biuldu, carralzu, chichígliu, chimentu Sentences balit prus su sonu de sa mola chi no custu burdellu de genti arrica! ◊ sos canes ant pesatu unu burdellu de sos diàulos ◊ fatzu meigama: a su piciochedhu naradhi a no fai budrellu ◊ su mundhu, oe, est unu burdellu niedhu Etymon itl. Translations French tapage, vacarme, bordel, boucan English uproar Spanish alboroto Italian chiasso, bordèllo German Lärm.

chichígliu , nm: chighígliu, chighílliu, chighillu, ghighílliu Definition boghes, tzérrios, carraxu, zúmiu chi faet sa gente, is animales, ma fintzes àteru / ríere a chichígliu = a iscracàlliu Synonyms e antonyms abbatúliu, biuldu, budrellu, carralzu, chimentu, digorju, moida, ragàglia Sentences fint a chighígliu fatu cun càntigos e sonos ◊ sa canàglia fit totu a tzarra e a chighíglios ◊ a iscutas mi pariat de intèndhere chighílliu de pessones brighèndhesi (G.Ruju)◊ si calchi pecu li connoschides, narademilu sentza fàghere chighílliu e chimentu! ◊ solu calecunu faghet s'ala a Cristos istendhe mudu e no lendhe parte a su chighílliu de sa zente 2. so intendhendhe chighígliu de columbas e de caos in s'aera ◊ unu chighílliu innotzente nos at a abbèrrere su coro 3. mi faedhant de chighíglios de rios Etymon srd. Translations French tapage, clameur English clamor Spanish alboroto Italian schiamazzo, baccano, clamóre German Lärm.

chiméntu , nm: cimentu 1 Definition moida coment'e de cosa chi funt segandho; boghes de unu chistionu airadu; maltratamentu de un'animale; su fàere calecuna prova atrivia / su chimentu de su tronu = s'istragada manna chi faghet su tronu, coment'e seghendhe cosa Synonyms e antonyms abbolotu, atabazu, carralzu, chichígliu, fracassu, siliestu / cadha, matratamentu, podha / arriscu | ctr. assébiu Sentences pistichinzos, chimentos, birgonzas, dúbbios fint cosas coladas e irmenticadas ◊ fàghere chimentu e degógliu ◊ a boghes, a chimentu, giogaimus a pípiris de nughe 2. pisedhos, finídemi su chimentu ca so a dolore de conca! ◊ s'intendhet chimentu de pes ◊ totu cussu chimentu chi s'intendhet est ca ant binsu sa partida ◊ su chimentu chi faghent cun cussa orchestra ti atontat puru! Translations French bruit, tapage English noise, uproar Spanish alboroto, confusión Italian strèpito, schiamazzo, subbùglio German Lärm, Aufruhr.

fazéllu , nm Synonyms e antonyms abbalàviu, atàviu, pedighinu, pestighinzu, ischinitzu Etymon srd. Translations French agitation, tapage, bruit English restlessness, uproar Spanish inquietud, ruido Italian irrequietézza, chiasso German Unruhe, Lärm, Krach.

fracàssu , nm: fragassu, fregassu, fricassu Definition moida manna de cosa movendho o segandho; degollu, dannu chi si faet a meda Synonyms e antonyms chimentu, isfragassu, sciacu, sciarrocu, sdorrocu, stragàsciu / degógliu, flagellu Sentences at intesu fracassu de tronu ◊ candho unu ndhe lassinaiat a terra dae s'àrvure de sa cucagna, a su fregassu sa zente istaiat totu rindhe ◊ intendhindhe cussu fragassu, sa zente si est atrumada ◊ apo intesu unu tocu de trumba e fricassu de gherra ◊ candho che istratzas sas carvas fachent fricassu 2. no fait a contai su fricassu chi iat fatu s'ispanniola, sa genti morendisia a muntonis! Translations French fracas English hubbub Spanish estruendo Italian fracasso German Lärm, Krach.

inchimentàre , vrb Definition fàere chimentu, boghes, burdellu Synonyms e antonyms abbochinare, batugliare, chichigliare, intrigliare, stragamullai Etymon srd. Translations French tapager English to make a noise Spanish alborotar Italian fare strèpito, chiasso German Lärm machen.

mamudínu , nm: mamutinu, maudinu, momodinu, mumudinu, mumurinu Definition est sa sonada airada chi faent in crésia cun matracas e furriadòrgias sa chenàbura santa candho si arregodat sa morte de Gesugristu; boghes de animales, cropos aira de botes e istrègios de làuna a befa, ma fintzes solu sonos, carraxu mannu; aina po sonare in chida santa / iscuru mamudinu = un'iscuriu chi no si bit mancu a frastimai… Synonyms e antonyms abbatúliu, abbolotu, abbuluzu, atutina, baraundha, mammarinu, sciumbullu, stragambullu, tifitanu, trambullu, tregollu, tremutu Sentences mi parit ca apu inténdiu mumudinu, o istraciendi est? ◊ sos puzones cantant cun dulches maudinos ◊ candho si cojaiat unu fiudu o fiuda, una chedha de pitzocos faiant su momodinu a sonu de botos ◊ su maudinu de sos pitzinnos, cussos tichírrios e risos mi che intraint in cherbedhos 2. "Pésperu maudinu!" abbóchinant sos pitzinnos in sas carrelas in chida santa 3. su mumudinu est una cóciula manna e si sulat aintru Translations French vacarme, tapage, bruit English noise, uproar Spanish matraqueo, estruendo, matraca Italian strèpito, rumóre German Lärm.

moída , nf, nm: mughida, múghida, múghita, muida, múida, muídu, múidu, múita Definition su sonu sighiu de cosa movendho, mescamente candho est meda e po su prus ifadosu / min. moidedha; lassare sa m. a unu = lassaidhu asséliu, lassaidhu stai sentz'e dhi narri nudha Synonyms e antonyms ammuina, arremóriu, mughina, remore, triuliu Sentences sa moida de su riu, de s'abba proindhe, de su bentu, de su trenu, de sa betoniera, de sas màchinas ◊ tengu una múida a conca chi mi parit de portai una scursura de abis ◊ chin sa conca a múghitas, che moju, mesu atolondrau ses galu andhandhe (N.Trunfio)◊ sa múghida coment'e de apiarju dae largu s'intendhet meda tretu ◊ s'àghera fit prena de sas múghidas de sas campanedhas de sas berbeches 2. làssami sa moida, tantu de su chi mi ses nendhe no ndhe fato! Etymon srd. Translations French bruit, bourdonnement, ronflement, grondement, vrombissement English noise, rumble, buzzing Spanish ruido, zumbido, estruendo Italian rumóre, ronzìo, rómbo German Geräusch, Lärm, Summen, Brummen, Donner.

morichíntzu , nm: morighignu, morighíngiu, murighíngiu, murighinzu 1, murighiu Definition moida de calecuna cosa chi si movet, chi istat a murigu, burdellu de gente foedhandho; manígiu chi si faet po ingannu / morichintzos de conca = pessamentos, oriolos Synonyms e antonyms abbatúliu, abbolotu, atrepógliu, móricu, morighinada, trambullu, tregollu Sentences mi parit ca apu inténdiu morighíngiu in s'aposentu! ◊ medas recuint istracos, a passos lentos contr'a su murighinzu de sos tempos 2. si tenis coràgiu, ita abetas a ndi dhu iscabbúlliri de is morighíngius de su ciorbedhu?! ◊ – Seu scinitzosa… – Filla mia, est su murighíngiu de is isposus! 3. cussus funt maistus in chistionis de furóngiu e ant imbentau dógnia murighíngiu e trassa mala Etymon srd. Translations French remue-ménage, bruit English rummaging Spanish traqueteo, ruido Italian tramestìo, rumóre German Lärm.

remòre, remóriu , nm: arremori, romúriu, rumóriu, rumore Definition genia de sonu chi s'intendhet de cosa chi si movet a sa sighia Synonyms e antonyms moida, triuliu Sentences is àrburis faint romúriu candu fait bentu ◊ s'intendit su romúriu de s'àcua chi proit Etymon ctl. remor Translations French bruit English noise Spanish ruido Italian rumóre German Lärm.

tifitànu , nm Definition faghevaghe, fragassu, moida, genia de sonu a meda, a carraxu Synonyms e antonyms abbatúliu, abbolotu, atabazu, atutina, mamudinu, pilissu, sciumbullu, stragambullu, trambullu, tremutu Sentences a tantu tifitanu e abbolotu su mortu abberit s'oju, dat su túnciu ◊ est gustu meu bídere sos pitzinnos cúrrermi fatu a giogu e a pelea, a tifitanu dai chea in chea, pro sa bellesa mia cantendhe innos (P.Casu)◊ iscuadríglias de aeroplanos sunt a s'andhalitorra a tifitanu postu Etymon cdh. tifitanu Translations French vacarme English uproar Spanish estrépito, jaleo Italian strèpito, tumulto German Lärm.

trambúllu , nm: trambúgliu, trumbullu Definition su trumbullai, murigamentu de cosas, fintzes in su sensu de avolotare, fàere de no si pòdere bíere bene; fintzes boghes, moida e tzàcurros o cropos a meda Synonyms e antonyms abbatúliu, abbolotu, atrepógliu, baraundha, murísima, pilissu, sciumbullu, stragambullu, subuzu, suluvertu, tregollu, trepollu / trullesa | ctr. assébiu Sentences mi abbaideit cun d-una ograda isagherada chi mi at postu in trambullu 2. sa boxi ndi essiat arrembombendu de mesu de unu trumbullu de àtaras boxis chi pariant is boxis de totu sa genti de su mundu Etymon srd. Translations French turbidité, pagaille, vacarme English turbidity, mess, bustle Spanish turbidez, confusión, ruido Italian torbidézza, scompìglio, chiasso, fracasso German Trübe, Verwirrung, Lärm.

trechéssu , nm: trechetu Definition moida manna / fàghere abba a trechetu, pròiri a trechessu = aira, a stracia Synonyms e antonyms carralzu, chimentu, isbómbiu, sciumbullu, tronidarza Sentences in d-unu trechetu inferrorosu sos minadores si atapant e s'ispinghent in miniera ◊ una pitzinna ebbia no leaiat parte a su trechetu chi totu fint fatendhe, a carrasegare ◊ a su tàmbula tàmbula, a su rue rue, faghiat unu trechetu de totu sos diàulos ◊ su bentu falat a trechetu iscudendhe sas frunzas a sas matas Translations French fracas English din Spanish fragor Italian fragóre German Lärm.

tremútu , nm: trimutu Definition stragamullu mannu, agiummai coment'e terremotu; terremotu puru, trémia forte Synonyms e antonyms abbatúliu, baraundha, irburbutzu, mamudinu, sciumbullu, stragambullu, tifitanu, trambullu, tregollu / cdh. trimutu / terremotu Sentences trimutu de ómines e de cadhos ◊ sa zente pranghiat a tremutu intendhendhe cudhu cundennau a s'impicu ca fachiat dolu a sas predas Translations French vacarme, remue-ménage English rummaging, uproar Spanish estruendo Italian frastuòno, tramestìo German Lärm, Durcheinander.

tzocài , vrb: tzocare, tzoncare Definition fàere tzàcurru, tzocos, cropos a sonu surdu po si fàere intèndhere; nau cun tzacu, crepare Synonyms e antonyms dumbulare, istochidare, picare 2, sacai, tochedhare, trochedhare, tzacarrai, tzòchere, tzochire / sciopai Sentences bi at linna chi in su fogu tzocat e che búlliat atesu s'iscata alluta ◊ tzocare sa limba, sas manos, sa zanna ◊ tzocat s'istranzu in domo de s'amigu ◊ Michelledhu e sas duas vachianas ant ghetatu unu brincu tzocanne sos pedes ballanne ◊ su pitzinnu est tzoncandhe sas manos, cuntentu! 2. mancari ti ufres e ti tzoches, puru: como su chi est fatu est fatu! ◊ pro carchi borta chi mamma benit a domo ti ufras… tzocadu chi ti agatent! ◊ su fogu brusiaiat su tzilibirche, apustis chi lu faghiat unfrare e tzoncare (E.Pes) Etymon srd. Translations French faire du bruit, éclater English to make a din, to burst, to creak Spanish chasquear, restallar Italian far strèpito, scoppiare, schioccare German Lärm machen, bersten.

«« Search again