afilàre 1 , vrb: fibai* Definition fàere un'afilada, una síngia fine che filu, ma de segada cun cropu o atumbada, nau prus che àteru de istrégiu fatu de cosa tostada chídrina (bidru, terra, o fintzes linnàmene, muros o àteru) Synonyms e antonyms abbèrrere, cannire, filiri, frasellare, fresai, intzignai, iscrafangiai, sacai, scanniri, sinniai, trapare Sentences cussu est unu pratu afilau ◊ su corpu chi li amus dadu, a su piatu, l'at afiladu ◊ custa linna comente sicat si afilat totu Translations French fendre English to cleave Spanish agrietar Italian fèndere German spalten.

chinníre 1, chinníri , vrb Definition fàere un'aperta, un'afilada, una segada chi paret fine che unu filu, a unu traste de cosa tètera, mescamente a un'istrégiu (in cobertantza, si narat de gente chi bogat fama mala, chi s'imbrutat s'onore) Synonyms e antonyms abbèrrere, afilai, cannire*, filiri, frasellare, fresai, sacai, scanniri, sinniai, tinnire Sentences si chinnit una tassa, una cíchera, e dónnia cicílliu ndi aciocas a domu! Surnames and Proverbs prb: tatza chinnida niune la neat Translations French fendre, fêler English to cleave Spanish rajar, resquebrar Italian fèndere, incrinare German spalten, einreißen.

fibài , vrb: afilare 1, filai, filare Definition fàere una filada, una síngia fine che filu (fibadura), ma de segada chi si faet cun cropu, nau prus che àteru de istrégiu fatu de cosa tostada chídrina (imbidru, terra, ma fintzes linnàmene, muru) Synonyms e antonyms abbèrrere, cannire, filiri, frasellare, fresai, iscrafangiai, sacai, scanniri, sinniai Sentences cussu est unu pratu filau ◊ cussa crésia est a murus filaus 2. si fibat su coru, si trúmbulat su sàngui, s'intruat su sentidu, si trobílicat s'ànima (L.Porcedhu) Etymon srd. Translations French fendre English to cleave Spanish hender Italian fèndere German spalten.

fresài , vrb: fresare Definition fàere a fresa, isperrare, apèrrere a pígios Synonyms e antonyms iscaltulare / abbèrrere, cannire, crasare, filiri, sacai, scanniri, sinniai Idioms csn: fresare su pane = iscopercare su pane, segare su pane de fresa ororu pro ispitzigare sos duos pizos e ndhe furriare unu a manera de resurtare ambos de su matessi betu ca sunt lísios a parte de fora ma aspros a parte de intro; fresai sa castàngia = trapare, ispitighedhare sa castanza pro no si tzocare arrustindhe Sentences fint chie coghindhe e chie fresendhe, a sa cota ◊ su fritu li at fresau sas manos ◊ su sole coghet sa terra faghíndhela fresare Etymon ltn. fresus Translations French fendre, scinder, crevasser, craqueler English to chapp, to separate, to cleave Spanish hender, escindir, agrietar Italian fèndere, scìndere, screpolare German spalten, trennen, rissig machen.

tracàre , vrb: atracare 1 Definition su chi faet sa linna candho s'isperrat, s'iscratzat, si aperit a isperradura (mescamente in is frochidhaduras): faet una genia de sonu de cosa àrrida isperradho, faet unu tzàcurru (tracada)/ t. focu = tzacare, apuntai fogu Synonyms e antonyms sacai Sentences faladindhe impresse de cussa nae ca l'intendho trachendhe! 2. dae meda chena piòere, sa terra est intostada e tracada Etymon srd. Translations French crépiter, fendre English to crack (apart) Spanish chascar Italian crepitare, fèndere German knistern, spalten.

trapàre , vrb Definition fàere segadas o trincos a lepedha, a gurtedhu, o fintzes segare a sola si est cosa tostada o frida Synonyms e antonyms intacugliare, ispitighedhare, sacai / trapai* Sentences si trapat s'olia pro la cufetare, sa castanza pro l'arrustire ◊ su fritu mi at trapadu totu sas manos ◊ s'impastu tropu rassu si trapat, comente assutat, si no est abbadu meda 2. adhae si bidet una lughe atzesa tremulendhe che oju lagrimosu in tundhu in tundhu trapendhe sa note (G.Fiori)◊ su dolore punghet e trapat carres e sentidu Translations French graver, entailler, fendre English to engrave, to notch, to cleave Spanish incidir, hendir Italian intagliare, incìdere, fèndere German schnitzen, einschneiden.

tzacài , vrb: ciacai, sacai, tzacare 1, tzacari Definition fàere tzàcurru coment'e de cosa chi iscópiat, isperrare, afilare, apèrrere a cropu, segare a crepadura, crepare de su fritu o de àteru: in cobertantza, su si pigare arrennegu, foedhare male po fele, po tzacu; fintzes iscúdere (po su sonu a cropu chi faet), fàere camminu, andhare, intrare Synonyms e antonyms abbèrrere, afilai, calpire, cannire, cherpai, filiri, fresai, ischisciai, iscopiare, iscrafangiai, issacai, scanniri, sinniai, tzacarrai, tzocare / incrivire, iscúdere Idioms csn: tzacai a perda = iscúdere a pedra; tzacai is peis a terra = istribitare (pro arrennegu); pratu tzacau = afiladu, cannidu; fai su crepatzaca a unu = fai su crepa crepa, fàchere su derre, fàghere carchi cosa a crebu, mancari crebet, s'àteru Sentences nemus ghetat binu nou in istrexus bècius, poita su binu dhus tzacat ◊ sa canna si tzacat si pagu pagu dha fortzant ◊ portat is manus tzacadas de su frius ◊ e innui si depit tzacai s'ou, in punta o in mesu? ◊ papendi cussa cosa gei no si ant a tzacai sa brenti, no! ◊ mi depit pagai su chi mi depit, mancai tzachit… o crepit! ◊ po s'isfortzu de ai arrísiu tropu, dhi fiat tzacada una vena ◊ tzaca, manedha, ca benit babbai! ◊ tzacant is guetus arendi su celu ◊ est tzachendi de s'arrennegu ◊ in su fogu tzacat sa linna frisca, pruscatotu sa folla 2. a su fillu dhi at tzacau una bussinara ◊ lah ca ti tzacu, chi no abarras chietu! ◊ at tzacau su pratu a terra candu at ghetau sa gràtzia a is isposus ◊ mi benit ganas de dha tzacari a su muru ◊ si ti ponit chinta ti tzacat a frastimu, lah! ◊ castiadí e circa de nci tzacai su nuncu! ◊ ci fio a su postu tuo, dhi aio tzacau unu lampu e dhos io abbruscaos cummente a is tiauledhos de s'inferru! 3. toca, tzaca stradoni! Etymon srd. Translations French fendre, éclater, crépiter English to crack Spanish hender, reventar, crepitar Italian fèndere, fessurare, scoppiare, crepitare German spalten, bersten.

«« Search again