achína , nf: anchina 1, china Definition genia de mata; sa droga chi si faet de su corgiolu, impreada po meighina a curare sa malària, a passare sa callentura Synonyms e antonyms chenina Sentences su dotori dh'at nau a pigai s'achina ◊ maladia de amori no dha curat cun s'achina! ◊ su meli de s'olioni est marigosu meda: est achina, lampu! Scientific Terminology mtm, Cinchona officinalis Etymon srd. Translations French cinchona, quinine English chinaroot tree, quinine Spanish quino, quinina Italian àlbero della china, chinino German Chinarindebaum, Chinin.

àlbere , nm, nf: àlbore, àlbori, àlbure, àlvere, àlvure, àrbere, àrbore, àrbule, àrbure, àrburi, àrvere 1, àrvore, àrvule, àrvure, àvure Definition mata, matedu chi faet mannu meda e linna grussa / a s'àrbure si dhi podent distínghere custas partes: s’arraighina, sa cotzina o fundhale, su truncu, rughes o ingruxadura, is cambos, is naes, is cambigiolos (coma o chimas), su corgiolu, is ogos, sa fògia, su frore, su frutu Synonyms e antonyms mata, unnu Idioms csn: prantai, pudai, inferri, segai, iscomai un'à.; su chi podet fàghere un'à.: nàschere, tènnere, crèschere, èssere in abbas, ogrire, isparare, batire, iscutinare foza, imbegrare, sicare; sere, pasare suta de un'àrbure = acanta, suta de is cambus e nais; s'àrburi si pesat dereta = tirat meda a in artu, creschet meda de artària; àrburi genealógicu = s'arereu, sos de una famíllia gai comente benint unu ifatu de s'àteru cussiderados in tempos longos, de generatzione in generatzione; fàghere s'àrbure ritza, o àrbure arta = fai s'àrburi de s'arenada, o de sa nai, fàghere su palone, pesàresi ritzu ponindhe sas manos (sa conca puru) in terra e sos pes in artu Sentences àlvure amigu meu, càrrigu de música suta de sas manos de su bentu (S.Baldino)◊ s'abe giughet su pódhine de un'àrvure a s'àteru ◊ su fogu s'est inchessau a sas àrvules mannas ◊ cust'àrvore ch'est artu meda ◊ su logu fit totu àrbures mannas ínnidas chi no aiant proadu mai bistrale Etymon ltn. arbore(m) Translations French arbre English tree Spanish árbol Italian àlbero German Baum.

éni , nm: enis, éniu Definition genia de mata, tóssica, chi faet linna bona, tostada e forte meda: a sa birilla (frutu) chi faet dhi narant giurixedha Synonyms e antonyms eli, linnarrúbia, longhivresu, tàsaru, tassu Surnames and Proverbs smb: Enis Scientific Terminology mt, Taxus baccata Etymon srdn. Translations French blaireau English yew (tree) Spanish tejo común Italian àlbero della mòrte o tasso German Eibe.

màta , nf Definition css. linna chi abbarrat bàscia, a cambos medas o a truncu fines, a mola, ma fintzes cussa chi faet arta, manna, a truncu solu e grussu (prus che àteru si precisat: m. de rú, m. de chessa, m. de figu, m. de olia, m. de ílixi)/ min. matixedha, matutzedha / ala de m. = camba, nae manna; fai sa mata = fàghere s'àrbure ritza, pònnere sas manos in terra e caminare cun sos pes in artu Synonyms e antonyms busa 1, macra, maúgia, moa 1, molarxa, tupa / àlbere Sentences su logu est totu matas de rú, no faghet mancu a bi colare 2. is matas fiant afracuadas e abbruxadas ◊ dónnia mata chi no donat frutu bonu at a èssi segada e ghetada a su fogu (Ev)◊ sa foresta oe no est buscosa cun sas matas colossales (I.Casula)◊ cussu si est apicau a sa mata e nd'at iscardancau un'ala ◊ de matas de méndhula e de figu fuint prenos sos ortos 3. calincunu piciochedhu camminat cun is manus, cambas a susu, faendu sa mata Surnames and Proverbs smb: Mata, Matta / prb: a corpu a corpu si ndi segat sa mata Etymon srdn. Translations French maquis, buisson, arbuste, arbrisseau, arbre English bush, tree Spanish mata, árbol Italian màcchia, cespùglio, arbusto, àlbero German Busch, Strauch, Baum.

tilimbavuristèra , nf Definition genia de matighedha chi ponent po bellesa: innanti de isparare, acabbandho s'ierru, si càrrigat de frore in colore de orrosa e apustis faet una teghighedha cun su sèmene: sa fògia est larga, matuca, agiummai tundha Synonyms e antonyms pudhedhu Scientific Terminology mt, Cercis siliquastrum Translations French arbre de judas English judas tree Spanish ciclamor Italian àlbero di Giuda German Judasbaum.

«« Search again