fichídu , pps, agt: fichitu,
fichiu Definition
de fichire; chi est postu prantau (o fintzes chi est sanu); chi est sèmpere in mesu in cosas chi no depet; nau de logu, chi est in calada meda
Synonyms e antonyms
ficadu,
istantàrgiu,
ritzu
/
arratu,
ràbidu
| ctr.
corcadu,
rutu
Idioms
csn:
èssere male fichidu (nadu de zente) = ritzu ma malàidu, malesanu; èssiri fichiu che su mércuris = sempre in mesu in donzi chistione; fichiu che turra in culurgioni, che púncia in taba = fichetu, sempre in mesu in donzi cosa
2.
si est sempre costumadu de iscultare s'Evangéliu cun sa persone fichida ◊ sos runaghes sunt ancora fichidos ◊ cudhu corvu istaiat in fraile fichidu subra de duas ancas deretas che àscia de raju ◊ tantu tempus in s'ispidale, so sempre a cantu reo fichidu! ◊ so rutu a binugos fichidos
3.
est sempri fichiu: in dónnia cosa dhoi depit èssi cussu! ◊ fichitos e cuenteris ant a dimannare deretos
4.
su logu a laore no fit bonu ca bi aiat palas fichidas e rocas
Translations
French
debout,
dressé
English
erect
Spanish
levantado,
entrometido
Italian
ritto,
invadènte
German
aufgestanden,
aufrecht,
aufdringlich.
istantàrgiu , agt: istantàriu,
istantarju,
istantarzu,
istentàrgiu,
istentarzu,
istrantarzu,
istrantaxu,
istrentaxu,
stantàrgiu Definition
chi est a peis in terra e a conca in artu, o (nau de cosa a bisura longa) a manera de assimbigiare a persona prantada, ficada, cun sa parte de pònnere a fundhu in terra e in pitzu sa chi depet istare in artu / istare o èssere a istentàrgiu = ritzu, prantau
Synonyms e antonyms
daretu,
ficadu,
intentarzu,
reu,
ritzu
/
cdh. stantàgliu
| ctr.
corcau,
sétidu
Sentences
sacu bóidu no reet istentarzu ◊ a candho isto istrantarzu cun sos bàculos mios, a candho podero cun sos anzenos ◊ sos pitzinnos sunt istantàrios a inghíriu de su procu abbadiandhe ◊ cussa fémina portat is pius istrentaxus che mata de isparau!◊ si seciant in is cadiras o ci no abarrànt istantàrgius ◊ su truncu istrantaxu fut e istrantaxu est abarrau
Etymon
ltn.
statarius + stante(m)
Translations
French
dressé,
debout,
droit
English
erected
Spanish
levantado,
erguido,
derecho
Italian
ritto
German
aufrecht.
pesàdu , pps, agt: pesau Definition
de pesare (cun totu is significaos chi tenet)/ a sa pesada = istendhe ritzu, prantau, istantàrgiu; unu pesau, una pesada = logu in artu
Synonyms e antonyms
ficadu,
ritzu
| ctr.
corcadu
Sentences
unu apustis s’àturu si ndi seus pesaus po si acostai ◊ ndhe apo pesadu sos pitzinnos ca depent andhare a iscola ◊ cun custu fritu su pane no bi at pesadu
2.
zughiat sos pilos pesados pariat un'ultzu ◊ seu abarrada pesada abetendi a tui ◊ comente istat mamma tua: pesada est o in letu? ◊ cussa in bidha dhui parit nàscia e pesada ◊ su chi semus ponindhe pro fàghere sos durches est totu cosa pesada ◊ ch'est mesanote e bois ancora pesados! ◊ is bandidus, biendu su mortu pesau, nc'iscàvuant totu e iscapant a curri
Translations
French
debout,
bien levé,
élevé,
pesé
English
weighed,
raised,
reared,
leavened
Spanish
levantado,
alzado,
fermentado,
leudado,
criado,
educado,
pesado
Italian
alzato,
lievitato,
allevato,
pesato
German
aufgestanden,
aufgegangen,
aufgezogen.