bàstas , cng: bastis, bastu 3, bastus 1 Definition foedhu po pònnere o chi ponet una cunditzione: s'imperat cun de e cun chi; candho est cun sa cng. chi e cun su verbu èssere e puntu isclamativu (bastu chi siat!) bolet nàrrere puru chi unu no est tanti seguru o no dhue credet meda a su chi narat o intendhet e abbarrat unu pagu ispantau e fintzes dispràxiu = como siat puru?!… si fit abberu?!… Synonyms e antonyms aliali! Sentences beni a ti cuai bastis chi ti cuist bèni ◊ bolliat unu piciocu mancai poberitedhu, bastas chi essit iscípiu bolai ◊ bastu chi sias cun àtere, bae, ma no a solu! ◊ apo a partire cras, bastu chi sas cosas no mi andhent a s'imbesse ◊ bastu chi mi nias sa veridade ti perdono! 2. nachi za est istudiendhe, bastu chi siat! ◊ iscrient chi za sunt sanos, bastus chi siat! 3. - Sas pudhas mias faghent sos oos e si los mànigant! - Bastu chi siat?! ◊ - A Boredhu che li ant furadu sos porcos! - Bastu chi siat?! 4. bastus de mi che l'iscutinare li apo nadu chi ei Translations French pourvu que, à condition que English provided (that) Spanish con tal de que Italian purchè German nur… wenn.

befài , vrb: abbefare, befare, befiare Definition pigare a befa, erríere de àtere unu pagu a disprétziu Synonyms e antonyms abbilgonzare, abbirgonzire, bufonai, ciacotai, ilvilgonzare, sbregungiri Sentences a issu totus dhu befant ◊ si aiat gana de si ndhe befare, sa sorte, mi podiat fàghere macu! ◊ cussu si béfiat de su male anzenu: si aiat abbaidadu a su sou!…◊ sunt befendhe de s'unu e de s'àteru e no si abbàidant mai a carrones!◊ su ponidori de fogu est finas cussu chi befat is atrus cun sa limba Translations French se moquer de quelqu'un, de quelque chose English to make a fool of s.o. Spanish burlarse, mofarse, befarse de algo o alguien Italian farsi bèffa di qlc., di qlcs German verspotten, auslachen.

biscaína , avb: briscaina Definition nau de una manera de fàere is cosas: fuedhai, fai a sa b. = a cudha manera, male, chentza una régula precisa, a comente essit essit, a s'istrambulatzina Sentences su andhare a sa moda biscaina podet medas surpresas preparare ca bisonzat su passu misurare pro no rúere in fossu o in pischina (A.Casula)◊ fint imbolaos a sa briscaina in sos muntones de terra e de preda Etymon spn. a la viscaína Translations French à la six-quatre-deux English in a slapdash way Spanish a la buena de Dios Italian alla carlóna German nachlässig.

bísonas , nf pl: bísunas, písonas Definition genia de launedhas a duas cannitas, chentza su tumbu Synonyms e antonyms bisones, bísosas, launedhas Scientific Terminology sjl Etymon ltn. bisonus Translations French cornemuse a deus tuyaux sonores English double reed-pipe Spanish gaita de dos tubos Italian zampógna rùstica a due canne German eine Panflötesorte mit zwei Pfeifen.

bómbina , nf Definition (nughe bómbina) genia de mata chi faet coment'e una castàngia, marigosa o de Índias Scientific Terminology mt, aesculus hippocastanum Translations French marronnier d'Inde English horse-chestnut (tree) Spanish castaño de Indias Italian ippocastano German Roßkastanie.

bótu 1 , avb: buta Definition de botu = de istrémpiu, a corpu Sentences candu dh'ant bistu si ndi funt pesaus de botu ◊ mi ant de botu giradu sas palas! ◊ m'ischidesi nervosu de unu botu ◊ su chelu si fit inchimeradu e caleit de botu sa irada de s'abba ◊ mancai surpréndiu de buta, candu su cuadhu si est postu a curri, no si fiat pérdiu de ànimu ◊ comente apo bidu deai, mi ndhe peso de botu, curro a sas bestes e mi pijo totu Surnames and Proverbs smb: Butta Translations French brusquement, tout à coup, soudainement English suddenly Spanish de repente Italian di scatto, all'improvviso German plötzlich.

bragnócula , nm Translations French un bon à rien English a nobody Spanish hombre de nada Italian uòmo da nulla German Null.

brundajàna , nf: brundaxana Definition genia de erba marigosa, erba de isprene, connota coment'e bona po passare is callenturas Synonyms e antonyms brundajò, brundariana, brundedha, brundina, sintàula / cdh. brunzedha Scientific Terminology rbc, Centaurium erythraea, C. maritimum Etymon srd. Translations French centaurée English kind of gentianacaea Spanish hiel de la tierra, hierba pepedorrera Italian biondèlla German Tausendgüldenkraut, Fieberkraut.

brúnzinu , agt Definition chi est de brunzu, fatu cun brunzu Translations French en bronze English bronze, steely Spanish de bronce Italian brónzeo German bronzen.

bufiétu , nm Definition tródhiu surdu, súlidu mudu chi essit de su pertusu; tabbacu de margiani, genia de codrolinu chi, candho est passau (est in colore de cafè), a dhu tocare si crepat e lassat andhare coment'e pruinedhu Synonyms e antonyms písina / fungubísinu, scapavumu Scientific Terminology atn, Lycoperdon bovista Translations French vesse, vesse-de-loup English fart Spanish follón, pedo de lobo Italian lòffa, véscia di lupo German Bovist.

bugnósu , agt: bungiosu Definition chi est totu a giúmburos, prenu de giúmburos, de nodos (nau de linna, de truncu) Synonyms e antonyms abbultzonadu, abburrutonadu, bullonatu, bunzudu, giumburudu, nuosu, tzurumbosu Sentences custu est linnàmini bugnosu Etymon srd. Translations French bosselé English knotty Spanish lleno de chicones Italian bozzoluto German voller Beulen.

bullàncara , nf Definition su fossighedhu in sa carre chi lassat su pigoni Etymon srd. Translations French marque de la variole English pock Spanish picadura de viruela Italian búttero German Pockennarbe.

búrtzu 1 , nm Definition maladia chi benit a is cuadhos: maladia de s'urtzu, assubentu Scientific Terminology mld Etymon ltn. vulsus Translations French poussif, pousse English weak (ness) Spanish enfermo de huélfago Italian bólso, bolsàggine German Engbrüstige, Engbrüstigkeit.

butàliga , nf: butàrica, butàriga Definition is oos de sa lissa (su cévulu) sicaos e salios; in cobertantza, is butones de su mascu Synonyms e antonyms cdh. butàraga Sentences apu pigau unu gèvulu mannu, ca portat butàriga, e dh'apu fata e bella puru! 2. ma càstia cussu isbregungiu ammostendi is butàrigas!… Etymon itl. bottarica Translations French boutargue, poutargue English botargo Spanish cecina de huevos de pescado Italian bottarga German Kaviar der Meeräsche.

cabidiànu , agt: cabudianu Definition chi benit o andhat prus a innanti de un'àteru, de un'àtera cosa, chi est in primu pupa; nau de frutuàriu, chi benit o lompet a presse, lompet cabudàrgiu / màsciu cabidianu, berbeghe cabidiana = mascu, brebei de ghia Synonyms e antonyms cabidraxu, premediu | ctr. regadiu, coàinu Sentences sos tronos sunt cabidianos de sos lampos Etymon srd. Translations French précédent, chef de file English previous, leader Spanish batidor, que precede, primero de una fila Italian guidaiòlo, precedènte, che precede, capofila German Leit…, vorige, erste, Erste.

cabumaístu, cabumàstru , nm: capumastru Definition su chi cumandhat is àteros maistos, in calecunu trebballu Sentences isse at trabballau chin inzenieris e capumastros capassos meda (B.Murgia) Etymon itl. Translations French maître maçon English master builder Spanish maestro de obras Italian capomastro German Baumeister.

cacarallài , nm Definition genia de cagarantzu o ziziu grogo de sa calidade mala, unu pagu pudéscia, prus manna de sa calidade chi si papat: faet una sitzia manna, de unu bellu colore grogo Synonyms e antonyms cacarànciu, cucurilata, cucurudhua Scientific Terminology rba, Glebionis coronaria Etymon srd. Translations French chrysanthème à couronne English Crown Daisy Spanish antimano, manzanilla de flor dorada, mirabeles, ojo de buey Italian bambagèlla German gelbe Margerite.

cacarànciu , nm: cacaratu, cagarànciu, caragansu, cagarantu, cagarantzu, caragànciu, caragantu, caragantzu, caregànciu, caregantzu Definition genia de pabarantzolu de sa calidade mala, unu pagu pudéscia, prus manna de sa calidade chi si papat: faet una sitzia manna, de unu bellu colore grogo Synonyms e antonyms cacarallai, cacarànciulu, cucurilata, chirielle, fundurussu Sentences est grogu che caragantzu Scientific Terminology rba, Glebionis coronaria Etymon grc. khálkanthon Translations French chrysanthème à couronne English Crown Daisy Spanish antimano, manzanilla de flor dorada, mirabeles, ojo de buey Italian fiór d'òro German gelbe Margerite.

cacàtza , nf Definition genia de isprugadura de colore grogo chi faent is gràndhulas grassas in su cundhutu de is origas Translations French cérumen English earwax Spanish cerumen, cera de los oídos Italian cerume German Ohrenschmalz.

cadíssu , nm Definition orrobba de lana, tira de orrobba Sentences in sos ojos no bi zughet cadissos! ◊ sos bator moros de sa bandhera sarda zughent sos cadissos Etymon spn. cadiz Translations French étoffe de laine grossière, bandeau English woollen cloth Spanish tejido de lana tosco Italian stòffa di lana grossolana, bènda German grober Wollstoff, Binde.

«« Search again