abbucài , vrb: abbucare,
abbuchiare 1 Definition
pònnere istrègios cun sa buca a cara a fundhu, conca a bàsciu, afacaos, o a buca apare (ma fintzes betare cosa a covecadura a un'istrégiu); serrare calecuna cosa, mancari no deunudotu; nàrrere cosa a unu coment’e po dhi tupare sa buca, in su sensu de dhu currègere, de dhi foedhare male, de dhu fàere citire
Synonyms e antonyms
abbucaciai,
abbufiare,
currèzere,
irmurrare,
iscontroriare
/
serrai
/
covecare,
inconchinare,
rebbucai
Idioms
csn:
abbucai sa porta = tambàrela unu pagu; abbucare un'àidu, un'abbertura = tupai, serraidhus; abbucai su lentzoru = furriàrendhe unu pagu a subra de s'àtera cuguzura, in conca de letu; abbucaisí = rúere a buca a terra, nadu prus che àteru de isterzu; abbucai su sèmini = carrarzare su sèmene betadu in sa terra arada
Sentences
nau ca mi nci abbucu a mari chi m'intendu nai "presoni"! ◊ prima ndi est ampuau e apustis si nci est abbucau a iscabiossu ◊ abbuca totu a su cadhaxu! ◊ dèu dep'iap'ai tocau calancunu mucioni e sa pingiada de su trébini si ndi fut abbucada a terra
2.
in su cunzadu bi at àidos de abbucare, no b'intret bestiàmine ◊ abbuchedhu bene cuss'àidu, ca sas albeghes podent repítere!
3.
su babbu fiat murrungendi e abbuchendi su fillu ◊ su coronellu si ndh'est fichidu e cun boghe alterada l'at abbucadu ◊ dego no ndhe aio cosas de mi nàrrere tue, e mancu commo as de mi abbucare! ◊ si istat bona dh'aiat abbucada canno dh'at intesa faedhanne male! ◊ sa sorre si est posta a fàere sa maca e su frade dh’at abbuchiada
Etymon
srd.
Translations
French
tancer,
rabrouer
English
to reproach
Spanish
colmar,
caerse de cabeza,
reprochar
Italian
abboccare,
cadére a tèsta in giù,
rimbrottare
German
umkippen,
mit dem Munde fassen,
anlehnen,
ausschimpfen.
ispilucíre , vrb: ispilusire Definition
ispilire, tirare is pilos, betare apare is pilos
Synonyms e antonyms
ispilultiare,
ispilurtire,
ispilusare,
scrabionai,
spilliortzai
Sentences
su bentu a sos cadhos currindhe lis ispilucit sa giua
Etymon
srd.
Translations
French
décoiffer,
ébouriffer
English
to tousle
Spanish
pelar,
caerse el pelo,
desgreñar
Italian
scarmigliare
German
zerzausen.
ispilultiàre , vrb: ispilustriare,
ispilutziare Definition
ispilire, tirare is pilos, betare apare is pilos
Synonyms e antonyms
iltzufiare,
ispilucire,
ispilurtire,
ispilusare,
scrabionai,
spilliortzai
2.
ti est falada sa matenna de cogas ispilustriadas (T.Rubattu)
Etymon
srd.
Translations
French
décoiffer,
ébouriffer
English
to tousle
Spanish
caerse el pelo
Italian
scarmigliare,
scapigliare
German
zerzausen.
ispilurtíre , vrb: ispilurtzire,
spilursiri Definition
ispilire, tirare is pilos, betare apare is pilos
Synonyms e antonyms
ispilire,
ispilucire,
ispilultiare,
ispilusare,
scrabionai,
spilliortzai
Etymon
srd.
Translations
French
décoiffer,
ébouriffer
English
to ruffle
Spanish
caerse el pelo,
desgreñar
Italian
scarmigliare,
scapigliare
German
zerzausen.
istrampída, istràmpida , nf, nm: istrampidu,
istràmpidu Definition
su istrampare, su pònnere o betare de botu, a cropu, s'isciorrocu chi faet orruendho a cropu una cosa (e sa persona etotu), atzapulandho a terra / a i. = istrampendhe, a faladura a corpu, a frundhinu
Synonyms e antonyms
istrampa,
istrampada
/
istràmpinu
2.
che l'ant postu a istràmpidu e l'ant segadu ◊ rúere a istràmpidu ◊ comente l'ant puntu, ndh'est istupadu su sàmbene a bullone e rutu est a istràmpidu ◊ lassesit annare sas valígias a istràmpidu ◊ comente l'ant dassadu andhare a istràmpidu at iscumeradu che cadhu ◊ in s'iscala no fales a istràmpidu!
Etymon
srd.
Translations
French
chute,
coup,
bruit sourd
English
bump,
fall
Spanish
caída,
ruido producido al caerse
Italian
caduta,
bòtto,
tónfo
German
Sturz.
trumbulàre , vrb Definition
orrumbulare, atumbare e furriare a terra, fàere orrúere a furriadura; fintzes illascinare
Synonyms e antonyms
atumbae,
atzupare
/
arrembulai,
arrodulare,
boltulare,
lodhurare,
tambulare,
trodhulare
/
fuzire
2.
su bentu fuit a cantu podiat bentulare, pariat de che chèrrere trumbulare sa pinneta ◊ nche at trumbulau s'istrezu de su late
Etymon
srd.
Translations
French
tomber,
dégringoler
English
to fall headlong
Spanish
rodar,
caerse
Italian
capitombolare
German
überschlagen.