abborticàre , vrb: abbortigare, abbortijare, abbortixare Definition batire un’arremu, mescamente postu male chi no passat bene su sàmbene, de pàrrere coment’e totu puntu cun ortiga, o fintzes de no si dhu intèndhere coment’e chi siat sicau, de ortigu Synonyms e antonyms addormicare, addrommentire, aggurticiare, iformicare, immortigare, indoliminzare, intrementíre indormicare Sentences comente fia corcadu mi at abbortigadu su bratzu ◊ candho si pesabat fit totu abborticau e addozau e pro si cossolare bibiat una tassa de birra Etymon srd. Translations French engourdir English to benumb Spanish entorpecer Italian intorpidire German gefühllos machen.

abbotinàre , vrb: abbutinae, abbutinare Definition fàere a una befa catzigandho, betandho a terra, faendho dannu, imbrutandho o àteru (in sensu morale puru): dhu’est fintzes s'idea de pònnere tréulu, trumbullu, iscúdere, atripare / abbutinare su logu = distrúere, burdellare, imbrutare su logu Synonyms e antonyms abbadinare, acacigai, arroinare, bíncere, destrui, istraitzare / imbratare Sentences no mi lasso abbutinare s'oltu meu ◊ su colzu pensamentu ti abbutinat s'ànima e su corpus ◊ unu càmiu at abbutinadu a unu ◊ unu trimizone de pessamentos istrambos mi ant abbotinatu ◊ cussu ist abbituau a isperditziae e abbutinae sa cosa 2. eris sa turulia mi fit abbutinandhe sos pannos 3. custa fardeta mi l'istràvio, ca in su telarju falat su pilu e mi abbutinat ◊ est in cherta de si nche labare su ludru chi l'at abbutinau su lúmene ◊ mamma tua mi at totu abbutinau e aviliu Translations French piétiner English to trample on Spanish pisotear Italian calpestare German zertreten.

abbotzichedhàre , vrb: abbotzighedhare Definition fàere a ballotas, a bocighedhas Synonyms e antonyms abballinare, ammalfudhare, ammoroculare, ammorotzulare, ammurudhare, apadhotulare, arranedhare Etymon srd. Translations French faire des boules English to roll into a ball Spanish hacer pelotitas Italian appallottolare German zur Kugel ballen.

abbovài, abbovàre , vrb Definition fàere bovu, pigare po bovu a unu; meravigliare, lassare ispantasiaos, fintzes foedhare a s'afaiu chentza cabu e ne coa Synonyms e antonyms abbuvonare, coglionai, coluvronare, imbovai, imbusterai, improsae, ingannai, piocai, scafai, trampai / transire, trassicare Sentences furriotos cun arte, bellos pro abbovare zente menga! ◊ custa fémina dh'abbovant cun cosa fata ◊ de candu ti ses abbitendi cun cussus ti ses abbovau ◊ si bides cussa pianta ti ndhe abbovas! 2. Deus criesit logos e cosas pretziadas tantu chi ndhe abbovant su nostru pensamentu! (P.Serra)◊ deo ne seo abbarradu abbovadu Etymon srd. Translations French faire l'idiot, prendre pour un idiot English to mock Spanish abobar Italian prèndere per scémo German taüschen, verdummen, erstaunen.

abbrabài , vrb: barbai Definition pònnere barbas, arraighinas, tzeurras, cambos: si narat de sèmenes chi bogant sa tzéurra, naschindho Synonyms e antonyms abbarbigare, abbrossare, arrexinai, chimire, inceurrare, ingrilliri, tidhire Etymon srd. Translations French prendre racine, s'enraciner English to root Spanish echar raíces, arraigar Italian radicare German Wurzel schlagen.

abbrabugliài , vrb: abbreboliare, abbrebugliai, abbrebulai, abbrebullai, abbrobogliai, abbrubuliai, abrebuliai, abrobolliai, barbugliai Definition su foedhare de unu chi no est bene ischidau, cumenciare a foedhare (nau de is pipiedhos), murrungiare chentza chi si cumprendhat bene ite est naendho, unu Synonyms e antonyms barbatare 1, brocoai, imprabastulare, morrugnare Sentences at abbrebulau calincuna cosa a truncu de língua ◊ abrebuliada chene si cumprèndiri su chi naràt ◊ iat abertu su breviàriu abbrebullendu chini iscít eita ◊ s'ómini si ndi est andau abbrubuliendu ◊ Sissi! - iat abbrubuliau s'ómini ◊ est totu abbreboliandho, inchietu ca ant serrau s'abba Etymon srd. Translations French bougonner English to mumble Spanish farfullar Italian borbottare German brummen.

abbradinàre , vrb Definition fàere su logu totu a unu bràdinu, a lurtzina, isciúndhere totu a meda, betandho o perdendho abba a tropu Synonyms e antonyms ifúndhere Etymon srd. Translations French envaser English to swamp Spanish empantanar Italian impantanare German in einen Sumpf verwandeln.

abbramíre, abbramíri , vrb: abbremiri Definition disigiare, bòllere cun gana o volontade manna, forte Synonyms e antonyms abbramai, desizare Etymon srd. Translations French convoiter, désirer ardemment English to long for Spanish codiciar Italian bramare German herbeisehnen.

abbrancài, abbrancàre, abbrancàri , vrb Definition aferrare e mantènnere cun fortza; arrapiare, furare Synonyms e antonyms acafai, afarcai, afarrancae, aferrai, aggafai, aggarrai, agguantai, barrancai, carrabbusai; arrapare 2, furai Sentences si abbrancat a su truncu che sa edra ◊ dh'iant abbrancau e fatu dh'iant mòrrede atzogau ◊ si narat cosa dh'abbrancu! 2. no est piús domo mea, ma àrvule ruta inuve totus colant e abbrancant (G.Chironi)◊ su capedhu mi ndi dh'at abbrancau cussu piciocu! Etymon srd. Translations French saisir English to grip Spanish agarrar Italian abbrancare, aggrapparsi German mit den Krallen packen, sich festhalten.

abbranchiàre , vrb Definition fàere aungadas, iscarràfios cun is ungas, cun is farrancas Synonyms e antonyms afranchiare, afranciare, arrancare, arranculare, farrascare, iscalaviare, scarrafiai Sentences ant comintzatu a bídere tzente chin sa cara ghetata e chin carchi bullone in conca e sas manos abbranchiatas (G.Albergoni) Etymon srd. Translations French griffer English to scratch Spanish arañar Italian graffiare German kratzen.

abbratzetàre , vrb Definition pigare a s'abbratzeta Etymon srd. Translations French prendre bras dessus, bras dessous English to be arm in arm with s.o. Spanish cogerse del brazo Italian prèndere sótto bràccio German sich einhängen.

abbreggulàre , vrb: abbrengulare Definition pigare cun abbréngulu Synonyms e antonyms ciogare, giochitare, imbalai, imballacai, ingiogaciai Sentences tzertos ti benint cun dultze carignu, si abbréngulant cun tegus e s'ispassant, però posca as a bídere chi ti lassant! Translations French amuser English to amuse Spanish entretener Italian trastullare German unterhalten.

abbrentài , vrb rfl Definition atrotogiare coment'e bogandho sa bentre, comente faet su linnàmene friscu Synonyms e antonyms abbajonare, allachedhare, atrotiai | ctr. istirare Scientific Terminology fst Etymon srd. Translations French plier English to bend Spanish alabearse, combarse Italian piegarsi, incurvarsi German sich biegen.

abbrentosicàre , vrb Definition papare a meda, fàere una papada manna, fàere sa bente che a unu brentósicu; arribbiri, prènnere sa bentre Synonyms e antonyms abbentrare, abberchedhare, abbidhiai, abbrentusinare, abbudagare, abbuselcare, abbuzare, afraschedhare, atatamacare, imbrentai, sgagliubbai 2. so colau a butecaria a pedire purgativos pro su cabadhu, ca s'est abbrentosicau Etymon srd. Translations French faire un plat English to gut Spanish atiborrarse, tragar Italian spanciare German sich vollessen.

abbrèschere , vrb: arbesce, arbèscere, arbèschede, abrèschere, arbesci, albèschere, arbèschere, arbèssere, alvèschere, arvèschere, arvèssere, avèschere 1, avrèschere, avrèssere Definition cumenciare a fàere lughe, a fàere die; naschire de ccn. cosa / arveschendhe a… = intro de note ma a parte de pudhiles de sa die noa Synonyms e antonyms albeschire, alburiai, grinare, illuchèschere, illughintinare, intrabatzinare, ispalèschere, ispanescare, ispanigai, obbrèsciri / nàschere | ctr. iscorigai, murinai Sentences dai s'alvèschere a serentina istaiat filendhe ◊ est avreschendhe die ◊ chi cras ti avescat cudha die santa! ◊ a su cringone li arvesset die mala! ◊ semus arribbaos a campu sena arbèschere ◊ sa pubidha trabballat che un'ómini dae candho arbescet a candho iscurigat 2. prego pro chi avescat ateruna vida a fizos mios Etymon ltn. albescere Translations French faire jour English to dawn Spanish amanecer Italian albeggiare German tagen, grauen.

abbrigài , vrb: abbrigare 1, abbrigari, arbigai, arvigai, avrigai, obrigai Definition orrubiare su ferru in su fogu fintzes a candho essit modhe de dhu pòdere trebballare Synonyms e antonyms arrubiai, cardiare, cardigiai, incrabigai, ingrujare Sentences su sole in istade abbrigat fintzes is pedras ◊ arvigai unu ferru in su fogu ◊ s'arroca pariat chi dh'iat abbrigada su ferreri 2. ananti de unu trébini avrigau, cussu puru est de bonu coru! ◊ at fatu is istampus a su sulitu cun d-unu ferru arbigau Etymon srd. albicare Translations French rendre brûlant, chauffer au rouge, à blanc English to make red-hot, to incandesce Spanish calentar al rojo, encandecer Italian arroventare German glühen machen.

abbrodhiàre , vrb rfl: abbrudhai, abbrudhare, abbrudhiare, aprudhare Definition èssere o istare a murru bocau, pigaresidha, ofèndhere, su si dispràxere Synonyms e antonyms abbrufulai, abbuscinare, acasidhare, aconchedhare, amprudhiare, annicare, annozare, pirmare Sentences mama tua si abbródhiat si no lu càrculas, a frade tuo! ◊ mi abbrudhat abberu a bos fàghere apitare! Etymon spn. embrollarse Translations French bouder English to sulk Spanish enfurruñarse Italian imbronciare German schmollen.

abbrofodhàre , vrb: abbrufodhare, abbrufudhai Definition fàere a brofodhu, ufrare, su si ndhe pesare de sa pasta po s'aghedadura e fintzes de su late postu in su fogu, o àtera cosa puru Synonyms e antonyms abbimisonare, abbruvudhare, abbuscinare, agghimisonare, ammalfudhare, ufiare 2. lah, candu abbrufudhat s'àcua de is sitzigorrus, ispumadha! Etymon srd. Translations French regonfler English to swell (again) Spanish hincharse Italian rigonfiare German schwellen.

abbrossàre , vrb Definition bogare o fare pigionatzos, cambos noos Synonyms e antonyms abbrabai, chimire, frunzire 1, inceurrare, ingrilliri, tidhire, tzirriotire Etymon srd. Translations French bourgeonner English to germinate Spanish brotar Italian germogliare German sprießen.

abbrovendhàe, abbrovendhàre, abbrovennàre , vrb: aproendhare, aproennare, aprovendhare, provendai Definition giare o pònnere sa brovendha a is animales: in cobertantza si narat de gente puru in su sensu de giare cosa po ndh’àere calecunu acotzu o praxere Synonyms e antonyms addascare, aescai, afrongiai Sentences seo intrau a s'istadha pro abbrovendhare su cuadhu ◊ annada mala, abbrovendhandhe sa robba sero e menzanu! ◊ sos massajos in cussa funtana bi aproendhant sos boes Etymon srd. Translations French affourager English to forage Spanish dar forraje, subvencionar Italian abbiadare, foraggiare German mit Hafer füttern.

«« Search again