abburraciài , vrb rfl Definition bufare a tropu cosa cun àrculu Synonyms e antonyms imbreacare, imburraciai 2. cun su babbu abburraciadu si sunt postos a ciarrare Etymon srd. Translations French s'enivrer English to get drunk Spanish emborracharse Italian ubriacarsi German sich betrinken.

abbutzàre , vrb: abbuzare 1 Synonyms e antonyms abbujare, annozare, increstare, intristai Sentences candho benit s'atunzu deo mi abbuzo! Etymon srd. Translations French courroucer English to worry, to get angry Spanish ensombrecerse Italian corrucciare German ärgern.

acanciàre , vrb: acansae, acansai, acansare, acansciare, acantzai, acantzare 1, acantzari, acassare, alcansare, alcantzai, arcansare, arcantzai, arcassare Definition arrennèscere a tènnere cun sa pregadoria, arrecire calecuna cosa de Deus, o fintzes su giare chi faet Deus, prus che àteru foedhandho de gràtzias Synonyms e antonyms arrecabai, dare, cuntzèdere | ctr. arrafudai, necare Idioms csn: acassare, acansare una gràscia, unu disizu; alcantzai a unu fuendisí = sighírelu; alcantzai camminu = fàghere caminu, fàghere tretu Sentences cussu est disillu chi podit acansai ◊ acansade, Segnore, chi pro raru favore sonnu e no morte siat custu sou! (P.Mossa)◊ bidat onzi gràssia acansada! ◊ pro nois domandhade su favore cun s'aficu chi siat acansadu (A.Zedde)◊ totu su chi ti apo auguradu ti benzat acansadu dae Deus! ◊ pregheit a totu sos santos pro li arcansare sa gràscia ◊ custu disígiu no podit èssiri acantzau Etymon spn. Translations French obtenir English to get, to grant Spanish alcanzar, impetrar Italian impetrare, accordare German erbitten, bewilligen.

acatarrài, acatarràre , vrb: catarrare Definition pigare o aciapare arremadiu Synonyms e antonyms arrasfriai, arremadiai, arremare, arrumai, incatarrai Scientific Terminology mld Etymon srd. Translations French s'enrhumer English to get cold Spanish resfriarse Italian infreddarsi German Katarrh bekommen.

achibberàre , vrb Definition essire chíbberu, prenu coment’e ufrau; nau de ccn., su si crèdere meda, arrennegare po pagu; istrínghere / achibberare sa tzinta = istringi su cintu Synonyms e antonyms achighiristai, altivai, incaboniscai, inchibberare, inchighiristai / abbetiae, afutare, airai, arrabbiai, arrannegai, inchietae, incrabudhire, infelai, infuterare, renignai / afíere Etymon srd. Translations French s'obstiner, s'entêter, se mettre en colère English to be obstinate, to get angry Spanish hincharse, obstinarse, irritarse Italian incaponire, adirare German sich versteifen, sich entrüsten.

achipíre, achipíri , vrb Definition fàere meda in pag'ora; fàere a ora, a tempus Synonyms e antonyms achivire, aciviri, acodie Idioms csn: a. bisonzu = resèssere a fàghere; a. a su dovere = atèndhere a su dovere, fai unu doveri Sentences chie est lestru e cabosu achipit in su tribàgliu ◊ a cosire a màchina s'achipit prus chi no a manu ◊ pro achipire faghide cun ambas manos! ◊ tocat de achipire si cherimus cumprire su tribàgliu! ◊ triballu inzotosu no si ndhe achipit ◊ si s'achipit de coro su dovere che passat su tempus prus serenu 2. chi ia achípiu a su pulma no ndhe fui torrau a pei ◊ su tempus est lestru e deo no poto achipire: lu giuto a tretu e mi at bell'e sighidu (N.Pianu)◊ oe no dh'achípio a fàere custa faina: che dh'acabbo cras ◊ candu est meda, in logu de asfaltu s'àcua no benit achipia Etymon itl. accivire Translations French faire vite, travailler efficacement English to get through a big piece of work, to work with efficacy Spanish despachar Italian sbrigare mólto lavóro in pòco tèmpo, lavorare con efficàcia German leisten, schaffen.

achirràre , vrb: achirriare Definition bènnere o andhare a unu chirru, a una bandha, e fintzes pònnere o acostire, andhare o lòmpere a iscúdere a ccn. Synonyms e antonyms abasciai, andhare, assèndhere, bènnere, brincae, falare, pòniri | ctr. alciare, ampiai, pigai 1 Sentences achirriare a Tàtari ◊ su mudiore achirrat de repente: no s'intendhent prus chidérios de pessones, de animales (L.Loi) 2. achirratinne dae cadhu! ◊ canno proet, s'abba achirrat dae sas nues ◊ a su postale si li fint secatos sos frenos in sa pénnita e fit achirratu che unu raju a supra de su carru ◊ a Cristos nche l'ant achirratu dae sa ruche ◊ lampu de focu chi li achírriet! 3. a sa zanna l'at achirriau s'istanca ◊ a Cherchedhu l'ant achirratu s'apoerju "Sindrajolu" Etymon srd. Translations French descendre English to get down Spanish venir, ir, bajar Italian venire, andare, scéndere German kommen, gehen, absteigen.

acorrochinàre , vrb rfl Synonyms e antonyms abbetiae, aperrighinare, tostoinare Etymon srd. Translations French s'obstiner, s'entêter English to get obstinate Spanish emperrarse Italian incaponirsi German sich versteifen.

acroconài, acroconàre , vrb Definition pigare crocone, arrennegu, dispraxere / acroconàresi de un'idea = incaschetare, tzacaresiche un'idea frimma in conca Synonyms e antonyms arrampedhai / abbetiae, afutare, airai, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchibberare, inchietae, inchighiristai, inchimerai, infelai, infuterare, renignai Etymon srd. Translations French s'obstiner, se mettre en colère English to get angry, to become obstinate Spanish enfadarse, emperrarse Italian incaparbire, arrabbiare German eigensinnig werden, zornig werden.

afegonàre , vrb Definition bufare binu meda (o àteru cun àrculu), èssere giau a su binu, imbriagare fatuvatu Synonyms e antonyms abbinai, afegare, infegare Etymon srd. Translations French s'enivrer English to become gipsy, to get drunk Spanish emborracharse Italian avvinazzarsi, ubriacarsi German sich betrinken.

aggromoràre , vrb Definition pigare o fàere gromore, arrennegu Synonyms e antonyms afelonare, aggromare, infelai, renignai Etymon srd. Translations French s'emporter English to get angry Spanish amoscarse Italian stizzirsi German sich ärgern.

aggrunciàre , vrb Definition fàere a unu túturu, a unu lómboru Synonyms e antonyms acarrongiai, afrascillonai, aggraminzonare, ammaugionai, arruntzai, atripitzare, frongire, granculai, iscrafangiai, pizigonare | ctr. istirai Sentences est una búglia o est beru custu meu malu abbizu? Si mi aggrúnciat limba e chizu candho ndh'intendho su seru! (I.Virdis) Translations French se contracter English to get wrinkled, to shrink Spanish contraerse, encogerse, arrugar Italian contrarsi, spiegazzare German zusammenschrumpfen, schlecht zusammenfalten.

aggruncíre , vrb Definition fàgheresi totu a prigas, a unu túturu, a cancarrone Synonyms e antonyms acarrongiai, afrascillonai, aggranchizonare, apigiare, arruntzai, atavellai, atribuntzire, frongire, granculai | ctr. istirai Translations French se contracter English to get wrinkle, to shrink Spanish contraerse, arrugarse Italian contrarsi, piegazzare German zusammenschrumpfen, zerknittern.

allacàre 1 , vrb Definition calare o orrúere chentza fortzas, guastare, nau de erbas Synonyms e antonyms allacanae, allancare, allagorjare, alleventare, ammoltighinare, arrematai, arrèndhere, ilvalaxare / apudrigare Translations French s'affaisser English to get disheartened Spanish abatirse Italian abbiosciarsi German zusammenbrechen.

allicàre , vrb Definition pigare o tènnere a unu cun allicos, cun calecunu gustu, pigare gustu, pònnere abbitúdine a calecuna cosa chi praghet; pònnere apostu, arrangiare, contivigiare, tènnere contu Synonyms e antonyms abbetuare, abesare, acomunai, acostumai, arranguai, imbisciare, ingustai / allichionare, ingolumare Sentences sos pitzinnos tue los incantas e allicas cun méndhula e nintzola 2. su frutu de sa binza cheret allicadu! Translations French s'habituer, s'accoutumer English to get accostumed Spanish acostumbrarse Italian avvezzarsi, assuefarsi German sich gewöhnen.

altudhíre , vrb rfl: altzudhire, artudhire, artzudhire, astudhire, atudhire Definition atzutzudhire, pònnere sa tzudha, inteterare su pilu de su fritu, de s'assíchidu o de sa timoria, de s'isprama Synonyms e antonyms aciuciudhae, altudhare, assunciudhai, aturtudhire, atzudhai Sentences sos pilos mi si fint altzudhidos ca mi pariat de intèndhere ispisinzu de pessones ◊ unu cane orulendhe ti astudhit sas palas de ispreu ◊ bastat solu un'umbra dai tesu chi bos faghet altudhire onzi tudha ◊ s'assuconu l'aiat fatu atudhire cantos pilos giughiat ◊ solu a bi pessare si mi artzudhint sas palas! Etymon srd. Translations French en avoir la chair de poule English to get goose-flesh Spanish espeluznar Italian accapponare German schauern.

ammalèsci , vrb: malèsciri Definition fàere andhandho e impeorandho, andhare de male in peus Synonyms e antonyms aggravae, immalèsciri, impeorai, impeusare, pejorare | ctr. imbonire, mediare Sentences no siast contràriu a s’onnipotenti ca s’ànima ti ammalescit! (E.Pillai)◊ is cosas funt ammalescendi! Translations French s'aggraver English to get worse Spanish empeorar Italian aggravarsi German sich verschlimmern.

ammoriscài , vrb Definition fàere de colore niedhudu, regotu, su colore chi giaet a sa carrítzia su sole a meda Synonyms e antonyms abburare, acotilai, anniedhigai, inniedhigai, recòghere Etymon srd. Translations French noircir, brunir English to get tanned Spanish broncear Italian abbronzire German gebräunt werden.

ammurratzàre , vrb Definition cambiare colore a murru, nau de sa die candho est cumenciandho a iscurigare Synonyms e antonyms ilmurinare, incrinare, interighinare, interinare, murinai Etymon srd. Translations French faire nuit English to get dark Spanish anochecer Italian imbrunire, farsi nòtte German dunkel werden.

annebbiàre , vrb Definition su si pigare annébbiu, arrennegu meda Synonyms e antonyms abbetiae, afutare, airai, aorcare, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, inchighiristai, inchimerai, incrabudhire, infelai, infuterare Translations French se mettre en colère English to get angry Spanish irritarse, encolerizarse Italian adirarsi, sdegnarsi German sich erzürnen.

«« Search again