Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afranchiàe, afranchiài, afranchiàre , vrb Definition pigare o arrasigare cun is farrancas Synonyms e antonyms abbranchiare, afranciare, farrascare, iscalaviare, scarrafiai Etymon srd. Translations French escamoter English to pinch Spanish birlar Italian sgraffignare German wegnehmen.

aungràre , vrb Definition pònnere ungas, betare francas a sa cosa angena po che dha furare Synonyms e antonyms afufai, arpiai, arrapagnare, arrapare 2, craspuare, furai, inghitai, irrobbare, iscabeciare, runtzinare, sdorrobbai Etymon srd. Translations French escamoter English to pinch Spanish birlar Italian sgraffignare German wegnehmen.

giogiói , nf Definition pistadura de un'istrinta Translations French pinçon English the sign of a pinch Spanish marca de un pellizco Italian pulcesécca German Zeichen von Zwicken.

imbràtu , nm Definition unu tanti pitichedhu, unu pagu de cosa, fintzes orrugu Synonyms e antonyms pimpiredhu, pimpirida, podhicada / arrogu, bículu, tancu Sentences no si bidet istedhu e ne imbratu de luna (G.Piga)◊ semus un'imbratu de prúghere e de chisina ◊ mancu imbratu de lucore si biet in s'iforru de sa note ◊ connoschent un'imbratu de s'istória ◊ pro cundhire su fenúciu servit un'imbratu de casu friscu fratau Etymon itl. imbratto Translations French pincée English pinch Spanish pizca Italian pìzzico German Kniff.

irfroghedhàre , vrb: irfruedhare Definition segare is pigionatzos o cambos noos chi essint in su truncu o in su fundhale de is matas Synonyms e antonyms immodhitare, irbrossare, irfrogare, irgrasazonare, ischesciai, ispudhonare | ctr. imbrossai Sentences apo irfruedhadu sos múzulos, ca creschent menzus sas iferturas Etymon srd. Translations French ébourgeonner English to pinch out Spanish deschuponar Italian scacchiare, tagliare gli spròcchi German ausgeizen.

ispiciulàre , vrb: ispissulai, ispissulare, ispitulare, ispituliare, ispitzuai, ispitzulai, ispitzulare, spiciuai Definition giare ispítzulos cun is pódhighes, giare cropighedhos cun su bicu (nau de is pigiones), segare calecunu orrughedhu de cosa papandho cun pagu gana o deasi a su tasta tasta; púnghere comente faent unos cantu bobbois / ispitzuai s'apititu = pònnere o fagher bènnere fàmine; ispitzulai is cordas = tocare sas cordas pro sonare Synonyms e antonyms biculare, ispitudhare, ispitzicorvare, papai, pissulai, piticare, púnghere, spribillonai Sentences dh'at ispitzulau un'àrgia, unu càvuru ◊ cussus chi beniant ispitzulaus de s'àrgia fiant giai sèmpiri is trabballadoris de sa terra ◊ sos corbos l'ispitúlient! ◊ sa musca est ispissulendi ◊ chi ispítzulent e chi papent! ◊ lassa sa figu, puzone, lassa su dh'ispitzulare! 2. ispítzulu is cordas de su coru po chi s'intendant is sonus fintzas a innia (P.Testa) Etymon srd. Translations French pincer English to pinch, to sting Spanish pellizcar, picar, picotear Italian pizzicare German kneifen.

ispudhonàre , vrb Definition betare o segare is cambos noos, is pigionatzos de una mata Synonyms e antonyms brossare, illeinare, immodhitare, ipuzonare, irgrasazonare, irbrossare, ischesciai Sentences s'ortulanu est ispudhonendhe in sa bardera ◊ su binzateri pudat e ispudhonat in modu chi sa binza batat frutu bonu e meda Translations French ébourgeonner English to pinch out Spanish desvastigar, deschuponar Italian spollonare German von Schößlingen befreien.

piticàre , vrb: pitigare Definition giare pítighes, giare ispítzulos cun sa punta de is póghighes, o fintzes cun àtera cosa chi istringhet o frigat a forte e faet a malandra in sa carre; in cobertantza, pònnere contravintzione, fàere dannu (fintzes furare) o a dónnia modu cosa chi dispraxet a dannu de ccn. Synonyms e antonyms apitzulae, ispitulare, pissulai, pitiligare / acostanare, frazare, friai, inghetare, malandrare / furai Sentences sa bota mi at pitigadu su pè ◊ a s'àinu l'at pitigadu su sedhone 2. cussu l'ant pitigadu sos síndhigos ca poniat abba in su late a bèndhere ◊ sos pastores deviant istare in sa cussorza ficados che palones pro no los pitigare sas àbbiles o sos ladros ◊ nues de fumu ràntzigu mi pítigant sos ojos ◊ de sos pògheros nudha l'importavat: fit ladru e piticavat dae sa càscia (A.Mariani) Etymon srd. Translations French pincer English to pinch Spanish pellizcar Italian pizzicare German kneifen, erwischen.

pítiche 1 , nm: pítighe, pítziche, pítziga, pítzighe Definition istrinta chi si giaet cun duos pódhighes a sa carre (chi si est a forte dolet puru e po cussu si narat fintzes in su sensu de male, dannu); ferru addopiau in duos de pòdere aferrare tzitzones aconciandho su fogu; genia de pintza cun sa molla po poderare orrobba istérria / min. pitichedhu, pitighedhu / cosa posta a pitighedhu, a pitighedhedhu = in picedhu, apenas arréscia, posta in pitzus de calincuna cosa ma tropu a oru e in perígulu de ndi arrúiri Synonyms e antonyms pitibiti, piticada, pitiliche, pítzulu 1 / pitzighitu / pítziris Sentences bae, li tiras sas orígias e li das unu basu a pitighedhos ◊ cras sero ti apo a dare unu basu a pitichedhos ◊ si dispedeit dèndheli unu pítighe trofijadu in su cavanedhu ◊ sos pítighes de pitzinnia essint a betzesa ◊ liu damus nois, su pítziche, a su maghiarju ricu!… 2. donzi tantu achicaiat fogu a sa pipa cun su pitighedhu 3. si no lis pones pítighes, cussos trastes che los bolat su bentu Etymon srd. Translations French pincement, fichoir, pince English pinch, clothes peg, tongs Spanish pellizco, pinza Italian pizzicòtto, mollétta German Kniff, Feuerzange, Wäscheklammmer.

spíciu , nm: ispítzulu, spitzu, spíssulu, spítzulu Definition istrinta chi si giaet cun sa punta de duos pódhighes a sa carre, cropu de bicu chi giaent is pigiones, genia de puntura (o fintzes de mossighedhu) chi faent is bobbois; biculedhu piticu o apenas de cosa chi si segat o si pigat cun sa punta de is pódhighes, parte pitica de calecuna cosa / min. spitzulitu Synonyms e antonyms bicada, pítiche 1, puntura / arroghedhu, pimpirina, piticada, pítzolu Idioms csn: basai a spítzulus = basare muntenindhe s'àteru a càvanos cun sos pódhighes; fai sa cosa a spitzuledhu a spitzuledhu, a spítzulus e a móssius = a pagu a pagu, a arrogus e a mússius; consumai sa cosa a spitzuledhu = a retentu, a pagu a pagu, a régula Sentences comenti si curat su spítzulu de s'àrgia? ◊ unu spitzu de carroga si minescit, e no unu spitzu de babballoti! ◊ su spítzulu de s'àrgia fait bènni iscimíngius de conca e malacaducu ◊ seu totu a alluinadura de ogus e a spitzus a brenti 2. cussu frori s'est sicau totu: no ndi at abarrau mancu unu spíciu! ◊ cussus no funt bonus a trabballai unu spitzu de bíngia! Etymon srd. Translations French pincée, coup de bec English pinch, bite Spanish pellizco, picotazo Italian pízzico, beccata German Kniff, Schnabelhieb.

spiciuài , vrb: ispiciulare*, spitzuai, spitzulai, spitzuliai Definition giare ispítzulos cun sa punta de is pódhighes, bicare, giare cropighedhos cun su bicu, segare biculedhos de cosa papandho cun pagu gana o fintzes tanti po tastare; púnghere comente faent is bobbois; in cobertantza, nàrrere cosa chi pagu praghet a s'àteru Synonyms e antonyms biculare, irbiculare, ispitudhare, ispitzicorvare, pibitzuai, piticare, púnghere, spribillonai Idioms csn: spíciua e gheta = zenia de pasta chi si faghet tesa a fine (azummai che faghindhe pane de fresa) e chi si segat a bículos a pódhighes etotu (spíciu, spiciuai) e si betat deretu a sa padedha de s'abba in su fogu: si cundhit che a totu sos macarrones; spítzula e fui = donai su spítzulu e fuiri, comenti faint is arresis: si narat de unu sentza de sétiu, chi cummentzat e no acabbat, chi fait pagu pagu e si ndi andat; spitzulaisí pari pari = istare nèndhesi cosa s'unu cun s'àteru a dirbetu, ofendhíndhesi; spitzulai che un'espi = ofèndhere Sentences ingunis no fait a dhoi abarrai ca ti spítzuat su sintzu ◊ is espis funt animaledhus chi spítzulant ◊ prus de milla pillonis ant cumentzau a si dhu spitzulai a totu spitzulai ◊ fendi a papai o fendi àturu, chi abarru in domu seu sempri spiciuendi Translations French pincer, piquer English to pinch, to bite Spanish pellizcar, picar Italian pizzicare, punzecchiare German kneifen, unaufhörlich stechen.

spitzulítu , nm Definition min. de spítzulu, ispítzulu etotu Synonyms e antonyms pítiche 1, pitiliche Sentences at pigau is piciocas a spitzulitus Translations French pinçon English pinch Spanish pellizco Italian pizzicòtto German Kniff.