amegài, amegàre , vrb: ammegai, ammegare, megai Definition èssere apunta a…, acanta a…, èssere faendho Sentences bàsciu chi faint su giru de totu sa bidha, no amegant de ndi torrai (A.Garau)◊ sa zente amegat de betare fiores ca est passendhe su santu 2. amegat ca est istenteriau fendi sa missa, ca nci ponit ora e mesu, gopai vicàriu Translations French être sur le point de… English to be going to… Spanish estar a punto depara, estar Italian stare per…, èssere nell'atto di… German im Begriff sein zu.

andàda , nf: andhada, annada 1 Definition su andai pentzau coment'e cosa fata, fintzes sa manera de andhare, de camminare Synonyms e antonyms tucada | ctr. benia, recuia, torrada Idioms csn: fàghere s'a. de su fumu = no torrai mai prus; fàghere s'a. de su batiu (chi est andhadu in zerru e torradu in istiu) = istentaisí tropu; istare un'a. (in ccn. logu) = istentaisí meda (pentzau coment'e cosa chi no tenit torrada e intzaras tempus longu chentza de contu); durare un'a. = unu tempus longu meda Sentences e aundi est s'andada? ◊ una bella annada giuches! ◊ s'àcua no firmat s'andada in s'arriu ◊ gei dh'apu fata bella s'andada!…◊ cuss'andhada a campu ti at fatu bene 2. mi dhi donat un'àtera pariga de andadas e bennidas a fusti 3. li cherfesi ammitire cuss'andhada, pro li àere preguntadu a s'assentada si bi aiat connotu a calecunu 4. est tucadu a Castedhu e a su essu b'istat una bona andhada (Ruju) Surnames and Proverbs prb: is cuadhus si bint a sa torrada, no a s'andada Etymon srd. Translations French aller English going Spanish ida Italian andata, dipartita German Gehen, Abreise.

andhaéni , nm, agt: andhalibeni, andhalieni, andhalueni, andharieni, annalebbeni Definition andha e beni, su istare andhandho e torrandho; genia de braxeredhu po abbruxare timanza in is funtziones de crésia; chi faet unu movimentu a s’andha e torra, chi po comente est postu tenet pagu firmesa, in tàntaris, est a su tzàntziga tzàntziga, fintzes de unu logu a s'àteru Synonyms e antonyms andhalidorra, andhetorra / turredha / bandhuleri, zirellu Sentences est faendo s'andhaeni ◊ in totu custu annalebbeni de sa tzente carchiunu si nche príschiat carchi cosa ◊ in istiu comintzat s’andharieni de sos furisteris 3. sos carabbineris sunt andhalienis Etymon srd. Translations French va-et-vient English coming and going Spanish ir y venir, vaivén Italian andirivièni German Hin- und Hergelaufe.

andhalidòrra , nf: andhalitorra, annalitorra Definition su abbarrare andhandho e torrandho, su andhare e torrare fatuvatu, nau fintzes de su movimentu de una cosa Synonyms e antonyms andhaeni, andhetorra, atràvigu Sentences chin totu s'andhalitorra dae bidha a cubile mi sentio additzau pro su travallu ◊ tota die istat a s'andhalitorra che a s'abe ◊ in bidha fit totu un'andhalitorra de zente a su mortu Etymon srd. Translations French va-et-vient English coming and going Spanish ir y venir, vaivén Italian viavai German Hin und Her.

asseónzu , nm Definition su si fàere asseau, de sabore malu, nau de s'ógiu, de su lardu; est fintzes su fragu de s'ogiuseu de unu pegus mortu, in campu, chi faet fuire is àteros pegos Etymon srd. Translations French rancissement English going rancid Spanish ranciedad Italian irrancidiménto German Ranzigwerden.

atràvigu , nm: tràbicu* Definition su passare in is logos, su istare andhandho, viagiandho, movimentu de gente Synonyms e antonyms andhetorra / ormina Sentences ite festa, ite tzarrare, ite atràvigu e curreu! (F.Sechi)◊ in su trighinzu istanote no bi at una lughe e ne atràvigu: est totu cagliadu Translations French va-et-vient English coming and going Spanish ir y venir Italian andirivièni German Hin-und Hergelaufe.

essía , nf: essida, essita, iscia 1 Definition su essire; logu inue si essit o si podet essire, terrinu o ortu a ue essire a fàere faina, tempus de essire o chi essit; cosa chi essit in sa carre, coment’e maladia, difetu; cosas curiosas chi si narant e chi faent erríere o a pentzare; cosa o dinare chi s'ispendhet; nau de is foedhos, sa parte chi càmbiat, in finitia, e chi giaet s'idea de cantidade (unu o medas, sing. o pl.), e de calidade (de mascu o de fémina) Synonyms e antonyms andada, disessida, tucada / essidorzu / essidura, fruscedha / gastu, ispesa | ctr. intrada, recuia Idioms csn: pitzocu, zòvanu de prima e. = chi ancora no connoschet logu atesu, chi est comintzendhe a essire; sa e. de sas ebbas de Sant'Antoni = sa tucada de Lolle, de su fumu, a no si torrare a bídere prus; fàghere o dare un'intrada un'e. = intrare e essire (o bogare) in lestresa; dare sa e. a una cosa = fuliarechela; dare sa e. a unu, a un'animale = lassai andai Sentences ch'est in s'ispidale, ma oe lu ponent in essida ◊ candho s'illieraiat, sa mama faghiat sa prima essida a s'incresiare ◊ sas essidas tuas za!… no torras prus, eite?! ◊ manteniat sa vintza in possa che a s'ocru e dontzi essita fit a inie ◊ tucaiat cada die a domo de sa mama: custa fit sa essida sua 2. burrincu afissiau: candu movit a sartu, carriau, a sa essia s'istrumpat e no movit prus 3. custa essida chi zughes in sa pedhe bido chi si est isparta! 4. arratza de essidas chi faghes, candho faedhas!…◊ sas essidas de Nàniu, chi nachi su chi at fatu a sa muzere tiat àere sanadu su babbu puru!…◊ si fuint postos a ríere intenninne cussa essida ◊ est minore ma faghet de cudhas essidas paret unu mannu! Etymon srd. Translations French sortie English exit, going out, witty remark Spanish salida Italian uscita, battuta German Ausgang, witziger Einfall.

iscassiadúra , nf Definition su iscassiare Synonyms e antonyms iscansadórgiu / ischissiadura 2. sos duos zòvanos ant passadu un'annu de passione e de iscassiadura Etymon srd. Translations French folie English deviation, going mad Spanish enloquecimiento Italian deviazióne, impazziménto German Ablenkung, Verrücktwerden.

iscunsértu , agt, nm: iscuntzertu, iscussertu, iscussestu Definition nau de unu, chi est maladióngiu; nau de un'aparíciu, de una màchina, chi no andhat, chi no funtzionat, chi at fatu iscónciu, guastu; nau de su tempus, chi est faendho malu, légiu; su guastu o neghe, dannu chi no lassat funtzionare a dovere calecuna cosa Synonyms e antonyms dissàntara, gastu 1, iscónciu, iscuncossu, iscunsertadu, maladióngiu, scuncordau | ctr. cunseltu Idioms csn: so iscussertu = seu scónciu, m'intendu mali; barra iscusselta = unu chi foedhat tropu e no a tonu Sentences unu rellozu iscussertu no marcat su tempus 2. si bi at calchi iscussertu lu reparas ◊ cussa màchina zughet iscussertu mannu e a l'acontzare mancu cumbenit ◊ s’iscussertu de sa limba sarda est comintzadu candho semus passados dae s’oralidade a sa cultura iscrita generalizada (S.Seu)◊ a ndhe faghent de iscussertu sos terremotos!… Etymon srd. Translations French en panne, détraqué, malade English spoiled, going wrong, sick Spanish estropeado, enfermo Italian guasto, non funzionante, ammalato German kaputt, krank.

megài, megàri , vrb: amegai* Definition m. a, de…: èssere apunta a…, acanta a…, èssere faghindhe… (si podet nàrrere de su presente e fintzes de su passau, imp.) Sentences megàt de si fai una barca ◊ eita megat de sutzedi? ◊ megas de mi fai su chilighiti ◊ murighendi in sèi in sèi si megàt: Oi etotu bollu imparai a ligi ◊ ita megas de arrallai? ◊ ita megas de fai? ◊ no intendis su chi megant de ti nai?! ◊ bah, dèu megu a nci andai: adiosu! Translations French être sur le point de… aller + v. English to be going to… Spanish estar para, estar a punto de… Italian èssere nell'atto di… German im Begriff sein (Inf.), gerade.

«« Search again