búndha 1 , nf, nm: bundhu 1 Definition seriedade, naturale bonu e giustu de unu chi tenet firmesa Synonyms e antonyms bundóriu, cabu, capia, caràtere, cumprendhóniu, sinnu, tinnu Idioms csn: ómine, fémina chentza b. = chentza caràtere, chi no bi at de si ndhe fidare; pònnere b. in o a unu, a carchi cosa = pònnere cabu, pònnere fatu o iscurtare a unu, dare importu; passare sa bundha = passai sa ganas, su disígiu Sentences custas féminas no tenent bundhu, si ant intacadu s'onestade cun fainas malas ◊ fit cantadore de bundhu chi at onoradu sa poesia 2. s'istadu fit a ponner bundhu a tie ti aia dadu una proendha noa! (A.Serra)◊ a pònnere bundhu in féminas est lucura…◊ mudemus fundhamentu a sos inzitos ponzendhe bundhu a sas cosas chi contant! (P.G.Marras)◊ mi ndhe seo pentidu ca no apo postu bundhu a tie 3. ndhe zuchio brama, ma mi est passaa sa bundha (A.Cucca) Translations French bon sens, jugement, sagesse English wisdom Spanish sensatez, cordura Italian sénno, saviézza German Verständigkeit, Weisheit.

giudísciu , nm: giudíssiu, giudítziu, zudísciu Definition su averguare e iscumbatare is cosas, mescamente is chistiones naendho su chi si ndhe pentzat o fintzes betandho una senténtzia; capacidade de cunsiderare bene is cosas, de dhas fàere giustas, cun sabiesa Synonyms e antonyms capia, sabiesa, selembru, sinnu Idioms csn: bogai de giudítziu = fàghere irbariare; pèrdiri su giudítziu = irbariare, essire macu; giudítziu universale = su chi at a fàghere Deus a sa fine de totu sos tempos a totugantos; pàrrere su g. universale = irfaghíndhesi totu, unu mamudinu mannu Sentences custos funt is giudítzios chi apo iscritu po is poesias chi ant mannau a su de duos cuncursos ◊ su giudítziu po is poesias dhu lassaus a espertos e apassionaos: est a issos ch'ispetat a giare su pàrrere 2. destruidos cheriant custos chi no ant fide e ne giudísciu ◊ custa est sa terra chi mi at dadu giudítziu in sa vida ◊ cussa picioca fait is cosas cun giudítziu 3. a proba est su Giudítziu universale: ma sos umanos vivent in delíriu e parent in continu carrasciale (P.Casu)◊ finas sos montes trement dae fundhu chi paret su giudísciu universale! Etymon itl. Translations French bon sens, sagesse English wisdom Spanish juicio, sabiduría Italian giudìzio, saggézza German Urteil, Weisheit.

madurèsa , nf Definition su èssere maduru, prus che àteru nau in sensu morale de acabadu, abbistu, sàbiu Etymon spn. madureza Translations French sagesse, maturité English maturity Spanish madurez, cordura Italian saviézza, maturità German Weisheit, Reife.

sabidoría , nf: sabiduria, sapidoria Definition su èssere sàbios, capacidade de pentzare e fàere totu is cosas cun cunsideru, abbaidandho su prus giustu, su prus méngius, su necessàriu Synonyms e antonyms gusàriu, sabine, sabiore, sapidóriu | ctr. locura, macheine Sentences "Iscurta, abbàida e càglia" fut cumandhamentu de sabidoria chi sos mannos ammentaiant a sos chi funt creschendhe ◊ sa sapidoria animaiat sos printzípios giurídicos de sa Carta de Logu ◊ in su mundhu, de sabidoria bi ndh'at pagu meda Etymon spn. Translations French sagesse English wisdom Spanish sabiduría Italian saggézza German Weisheit.

sabiénscia, sabiéntzia , nf: (sa-bi-én-sci-a) sapiénscia, sapiénsia, sapiéntzia Definition su ischire, su cunsiderare e fàere is sàbios, su èssere sàbios in su sensu méngius e prus erricu Synonyms e antonyms sabidoria, sabiesa, sabine, sabiore | ctr. locura Sentences so cumbintu chi pro locura, no pro sabiénscia, a mi crere tantu abbistu fia ispintu ◊ sa providéntzia divina ti at dadu tratos, bellesa e sabiéntzia Translations French savoir, sagesse English understanding Spanish sabiduría Italian sapiènza German Weisheit.

sabièsa , nf: saviesa, saviéscia Definition su èssere sàbios Synonyms e antonyms sabidura, sabiénscia, sabine, sabiore, savímene | ctr. dortidúdine, locura, trotímene Sentences s'antiga saviesa no ispírigat prus su bene dae su male ◊ Deus ti at dadu saviéscia Etymon itl. saviezza Translations French savoir, sagesse English wisdom Spanish sabiduría Italian sapiènza, saggézza German Weisheit, Wissen.

sabiòre, sabiòri , nm: sapiore Definition su èssere sàbios Synonyms e antonyms sabidoria, sabiénscia, sabiesa | ctr. locura Sentences fint de grandhe respetu siat pro su sabiore e siat pro su grabbu chi aiant fatendhe sas cosas Etymon srd. Translations French sagesse, bon sens English common sense Spanish sabiduría, juicio Italian saggézza, assennatézza German Weisheit, Vernunft.

séru , nm: sieru Definition su si serare, su cunsiderare bene totu is cosas, sa capacidade de si acatare de una cosa e de dha cumprèndhere Synonyms e antonyms àrviu, imprastu, saeru, selembru, sinnu Idioms csn: male chentza s. = male (fintzas pecu, físsiu) chi unu no si lu connoschet; fémina, ómine de s. = abbistus, àbbilis, atentus, giuditziosus; cane de s. = chi abbizat; leare su s. de carchi cosa = leare oru, àrviu; fora de seru = fora de tinu, chi no atinat, ammachiadu; èssere in seru = in tinu, zustu de conca Sentences sas criaduras sunt chentza seru, ma su mannu depet atuare a su chi faghet! ◊ de sa note chi ant segadu a pedra sos bidros de sos barcones nche li est intrannadu unu seru malu ◊ cussu est macu chena seru ◊ a sos fizos de seru su nuraghe mustrat luntanas andheras ◊ est galu a seru sanu mancari apat giampadu sos chent'annos ◊ carimanna, si seru aias tentu ti fist assolada che murone! (M.Murenu)◊ tue morta e deo… ancora so in seru?! ◊ ses resultadu sentza cunsideru ca in sa conca no giughias seru ◊ faedha sintzeru, prite ue sia no ndhe tenzo seru ◊ cussa est genti chen'e sieru! Etymon srd. Translations French jugement, sagesse, conscience English judgement, consciousness Spanish juicio, sabiduría, conciencia Italian sénno, giudìzio, saggézza, consapevolézza German Verstand, Vernunft, Weisheit, Bewußtsein.

«« Search again