ammurratzàre , vrb Definition cambiare colore a murru, nau de sa die candho est cumenciandho a iscurigare Synonyms e antonyms ilmurinare, incrinare, interighinare, interinare, murinai Etymon srd. Translations French faire nuit English to get dark Spanish anochecer Italian imbrunire, farsi nòtte German dunkel werden.

denòte, denòti , nm, avb Definition sa parte de sa die chi istat a s'iscuru, iscurigada / a d. = candu est iscurigau Synonyms e antonyms note | ctr. die Sentences est denote mannu ◊ male a didie e pejus a denote semus continu in irgherramatzina ◊ est torrau a su denoti tardu ◊ cantu buscaias su denote in giru? ◊ sa luna est a denote Etymon srd. Translations French nuit English night Spanish noche Italian nòtte German Nacht, nachts.

ilmurinàre , vrb: immurinare, immurrinare, irmurinare, irmurrinare Definition cambiare, mudare, essire murru de colore, nau pruschetotu de sa die candho benit sa mudantza de sa lughe a iscuru Synonyms e antonyms ammurriai 1, ammurratzare, incrinare, interighinare, interinare, irmurrighinare, irmurruinare, murinai Sentences una manzana, ancora ilmurinendhe apena apena s'aera a levante, bidesi un'upa manna ◊ mi peso tambidambi a su pudhile candho est s'aera apena ilmurinendhe ◊ est immurrinandho e no faet prus a cricare s'arrastu de su bestiàmene! 2. che prendha lughent élighes e chessas in s'aera chi immúrinat sonnida (G.Fiori)◊ un'àtera nue fut comintzendhe a immurinare su chelu: sa nue de una gherra (P.Pillonca) Etymon srd. Translations French faire nuit English to brown, to darken Spanish anochecer Italian imbrunire German dunkel werden.

interinàre , vrb: intirinare, intrinai, intrinare Definition nau de sa die, fàere note, cumenciare a iscurigare; nau de s'aera, essire iscurosa po is nues / a intirinadu = iscurighendi Synonyms e antonyms ilmurinare, incrinare, interighinare*, intrinire, murinai / annuai 1 Sentences fit interinendhe e sos primos istedhos lughiant in s'aera ◊ a s'intrinare de su die, daghi su sole iscumparit, tandho piús trista mi aparit sa disdícia infatu a mie 2. s'aera est interinada ma no proet! Scientific Terminology sdi Translations French noircir, faire nuit English nightfall Spanish anochecer Italian imbrunire, farsi nòtte German sich verdunkeln, dunkeln.

iscorigài, iscorigàre , vrb: iscuriai, iscuriare, iscuricare, iscurigai, iscurigare, scurigai Definition essire o fàere iscuru, nau de sa die, apustis chi si ch’est intrau su sole Synonyms e antonyms imbugiare, indenotire, iscurèssere, murinai | ctr. abbrèschere, illuchèschere Idioms csn: avb.: iscúriga no iscúriga = cumentzendi a iscurigai; iscurighendhe = s'ora chi est faghíndhesi iscuru, itl. all'imbrunire Sentences mi parit chi s'iscorighit sa luxi e no nci siat àturu che prantu (B.Lobina)◊ inue si l'iscúrigat si corcat ◊ parentes istimados e amigos, cudhos chi lughiant che isprigos, mi ant cussos su logu iscuriadu! (B.Sulis)◊ de sos tres annos chi si est atzegadu, pro issu su logu si est iscuriadu ◊ toca, càstia cummente istat nonna tua e torra a innoje prima de iscorigare!◊ abarra cun nosu, ca est iscurighendu, aspeta ca cenaus! 2. candu at cumpréndiu ca su distinu de custu fillu fut malu si dhi est iscorigau su coru 3. in foras fiat giai iscorigau mortu 4. semus assupridos a bidha iscurighendhe Scientific Terminology sdi Etymon srd. Translations French faire nuit English to darken Spanish anochecer Italian farsi nòtte, annottare German Nacht werden.

iscuricàda , nf: iscuricata, iscurigada Definition su iscurigare; s'ora chi est iscurigandho Synonyms e antonyms inchinadorzu, interighinada, interinada, intríchinu, iscurigadolzu, iscurigantina, murriadrosu, oscuressida | ctr. abbréschida Sentences ch'essiat prima de fàghere die e torraiat a s'iscurigada ◊ tribagliaiat dae candho illughintinaiat a s'iscurigada ◊ dai candho faghet die finas a s'iscurigada istat a s'andhalitorra Scientific Terminology sdi Etymon srd. Translations French noircir, faire nuit English nightfall Spanish anochecer Italian imbrunire German sich verdunkeln.

iscurigadólzu, iscurigadórgiu, iscurigadòrza, iscurigadórzu , nm, nf: scorigadroxu Definition s'ora chi est iscurigandho, faendhosi note Synonyms e antonyms inchinadorzu, interinada, interighinadorzu, interrighinu, intríchinu, irmurinada, iscuricada, iscurigantina, issuriadorzu, murriadroxu | ctr. abbréschida, arborinu Sentences a s'iscurigadolzu fit ancora in campusantu ◊ sas dies colant chena si frimmare in avréschidas e iscurigadorzas chena contu Etymon srd. Translations French noircir, faire nuit English dusk Spanish anochecer Italian imbrunire German sich verdunkeln.

istanòte, istanòti , avb Definition custa note, sa note chi est prus acanta a s'ora chi unu est foedhandho (deosi, segundhu s'ora si precisat puru cun passada, chi benit) Synonyms e antonyms nontesta Sentences istanote nonnu ti contat sa paristória de Bachisedhu ◊ Elias fit chin nois istanote colada cumbatendhe sa dirgràssia de sa nibera ◊ istanote ite sónnios che ponzo in su giógulu caldu? ◊ istanote, a pudhiles mi che so ingalenadu ◊ foltzis naschet istanote o cras! Scientific Terminology tpc Translations French cette nuit English tonight Spanish esta noche (pres.), anoche (pass.) Italian stanòtte German heute nacht.

mamúdu , agt, nm: mamutu, mumutu Definition nau de s'iscuru meda, candho no si biet nudha; iscuru meda, iscurigore Synonyms e antonyms mamucu, mútiu Sentences in s'iscuru mumutu un'ómine s'at pérdiu custa note…◊ custu nche intrat in s'iscuru mamutu de s'irménticu 2. semmus a mumutu a no si biet mancu a irrocare! Etymon srd. Translations French nuit noire, noir comme dans un four, noir comme dans la gueule d'un loup English pitch dark Spanish obscuro como boca de lobo Italian bùio pésto German stockdunkel.

nontèsta , avb: notesta Definition custa note, su note chi est prus acanta a s'ora chi unu est foedhandho / noti de notesta = istanote (ma fintzes su matessi note de àterun'annu) Synonyms e antonyms istanote Sentences in su sonnu notesta dh'apu bia sétzida acanta mia ◊ càstiu su celu: notesta no si bit unu strallu de istellas ◊ notesta a is seti dh'aspetat innòi ◊ bufai, piciocus, e cantai comenti eus cantau àtaras notis in noti de notesta! ◊ nontesta sestu e cosu su bistiri a sa pipia…◊ nontesta in custu bichinau sutzedet cosa manna! Scientific Terminology tpc Etymon ltn. nocte ista Translations French cette nuit English tonight Spanish esta noche (pres), anoche (pass) Italian stanòtte German heute nacht.

notàda , nf Definition totu s'ora de sa note, mescamente pentzada po sa genia de tempus chi faet Synonyms e antonyms | ctr. diada Sentences su pastore bizat a pesa e corca in sa notada ◊ arratza de notada istanote: bentu forte pariat chi che fit lendhe totu! ◊ s'ispíritu chi a totu lughe dada est pro sos Sardos guida sigura che faru luminosu in sa notada ◊ como l'isco inue che passat sa notada! Scientific Terminology tpc Translations French nuit English night (period of a) Spanish noche Italian nottata German Nacht, Nachtzeit.

nòte , nm, nf: noti Definition parte de sa die de s'iscurigada a s'abbréschia, totu is oras de iscuru (in srd. est foedhu de genia mascu, ma si faet meda a fémina puru) Synonyms e antonyms | ctr. die Idioms csn: avb. note note, n. cun n. = tota note, a totu noti, a note intrea; note e die = a note e a die, a denote e a dedie; passade bona note! = itl. buòna nòtte!; a primu noti, a primu notedhu = comente iscúrigat, sas primas oras de su note; intremesu de noti, in corfu de note = intro de note, a note russa, a noti incrófia, a pizas de denote, a note manna, a tardu de noti, a tardu mannu de note; badhau noti = a manzanu; note manna = longa, chi durat meda (coment'e in zerru); tristu chei sa note = tristu meda; pònnere o leare su die po su note = abarrai a totu noti o fintzas tropu a trigadiu ispassiendisí, in giru, e abarrai crocaus drommius a dedí; passare sa note = itl. pernottare Sentences colorida mariposa, solu a note pasas ◊ candu babbu tuu fut trabballendi, dèu abarrai a totu noti sola ◊ bi at una sirena chi cantat note e die ◊ Deus ti dongat bona noti a passai! ◊ passade bona note! ◊ pro custu note no bi at diferéntzia (Zizi)◊ est una noti maba ◊ su note lis paret die e recuint a s'ora de ch'essire ◊ custa pregadoria est po su noti 2. tandho note note mi drommia ◊ ant ballau note cun note ◊ e tui permitis a filla tua de abarrai a tant'oras de noti foras de domu?! ◊ a primu note fio andhau a dommo sua e mi fio frimmau a tradu mannu Scientific Terminology sdi Etymon ltn. nocte(m) Translations French nuit English night Spanish noche Italian nòtte German Nacht.

oscurèssere , vrb: oscurèssiri Definition fàere o essire iscuru, note, iscurigare Synonyms e antonyms iscurèssere, oscuressire, iscorigai | ctr. abbrèschere Sentences altzat su sole divinu sos astros oscuressendhe Etymon spn. Translations French faire nuit, quand la nuit commence à tomber English to darken Spanish obscurecer, anochecer Italian oscurare, farsi bùio German dunkeln, dunkel werden.

«« Search again