ammachiàe, ammachiài, ammachiàre, ammachiàri , vrb Definition fàere a macu, essire fora de sèi, no èssere giustu de conca; fàere dilliriare de su dolore, pigare o pèrdere su sentidu, dilliriare, pèrdere sa conca o fàere disatinos po una fémina o àtera cosa chi praghet meda Synonyms e antonyms abbaradhare, ammacare*, dischissiare, fatzellare, irbariare, ischissiai, issentire Sentences su soli faiat ammachiai cixaredhas e cucumeus in is istuas ◊ ma ita ti ses, ammachiendi, chi no trabballas?! 2. ti ses ammachiau de cussa pitzoca e as resone: no bi ndhe at àtera prendha chi incantat che a issa ◊ portat is pius niedhus arrullaus chi faint ammachiai ◊ torramí su sentiru ca mi as ammachiau! Translations French devenir fou English to go mad Spanish enloquecer Italian ammattire German verrückt werden.

caciàciu , nm Synonyms e antonyms bambioco, baosone, deleadu, locu, solocu | ctr. giusdisciosu, sàbiu Etymon itl. cazzaccio Translations French fou, stupide English mad Spanish loco Italian matto, stòlido German Wahnsinnige, Dummkopf.

dessessídu , pps, agt: desessidu, disessidu Definition de dessessire; chi est macu deunudotu, foras de se Synonyms e antonyms afoglietadu, dischissiau, disvariadu, ilvariadu, irzudissiadu | ctr. atinadu Translations French fou English crazy Spanish desatinado Italian dissennato German unverständig.

dessessíre , vrb: disessire Definition andhare a fora; essire fora de se, fàere a macu, a irbariadu Synonyms e antonyms essire / ammachiae, dischissiare, irbariare, iscansae Etymon srd. Translations French devenir fou English to go mad Spanish enloquecer Italian ammattire German den Verstand verlieren.

dischissiàre , vrb Definition tocare a conca, essire macu, irbariadu Synonyms e antonyms ammachiae, delliriare, dessessire, irbariare, iscansae, ischissiai, issentire, istinare Sentences sas féminas nos faghent dischissiare (S.Spiggia)◊ a mimme cussas mazinedhas de zocadores mi fachiant dischissiare ◊ si sunt dischissiandhe de su pessamentu ca su frade no at iscritu prus Etymon spn. Translations French devenir fou English to go mad Spanish desquiciar Italian impazzire, andar fuòri di tèsta German verrückt werden.

fogliàdu , pps, agt: vogliadu Definition de fogliare; chi s'est ammachiau, chi no faet atentzione Synonyms e antonyms allabentau, allampadu, disairadu, foglietadu / cdh. fugliatu 2. sa fémina est fogliada mariposa chi atrait dogni lumera (P.Mossa) Scientific Terminology ntl. Translations French étourdi, fou (devenu) English heedless, gone mad, crazy Spanish descuidado, despistado, enloquecido Italian sventato, sbadato, impazzito German zerstreut, verrückt.

fogliàre , vrb: vogliare Definition furriare is crebedhos, su si ammachiare Synonyms e antonyms ammachiae, dilliriai, fatzellare, foglietare Etymon ctl. follejar Translations French devenir fou English to go mad Spanish enloquecer, volverse loco Italian impazzire, pèrdere il sénno German verrückt werden.

ilvariàdu , pps, agt: irbariadu, irvaliatu, irvariadu, irvariatu, isvariadu, isvariatu Definition de irbariare; chi at pérdiu su tinu, chi no est giustu de conca, chi est macu deunudotu; conca maca, chi faet o est faendho cosas a machine; chi ndhe andhat macu po calecuna cosa Synonyms e antonyms ammachiau, afoglietadu, desessidu, dischissiau, disvariadu, fariadu, ilgiradu, issentidu, macu | ctr. atinadu 2. irbariadu macu, a ue cheres andhare?! ◊ pariant fiotu de isvariados fuidos dae manicómiu ◊ cussos fiados sunt che irvariados rasighendhe sa terra a sa sicura! ◊ cudhos irvaliatos credent fintzas sas fàulas 3. est ilvariadu fatu pro sa bòcia ◊ s'imbreacu zuchet sas ancas a tratzu, sa tremuledha, sos chervedhos irvaliatos Scientific Terminology ntl Translations French fou, passionné English gone mad, crazy, keen, out of one's mind Spanish loco, alocado, apasionado Italian impazzito, pazzo, fòlle, scalmanato, appassionato German verrückt, wahnsinnig, begeistert.

irbariàre , vrb: irvaliare, irvariare, isvariare Definition essire dae tinu, no arrexonare prus, essire macu deunudotu; dhu narant fintzes in su sensu de fàere atentzione a ccn. àtera cosa po abbacare dolore, dispraxere, afrigimentu Synonyms e antonyms ammachiae, dessessire, fatzellare, ibariae, ilgirare, iscansae, issentire, istinare, vogliare / disaviare, istrabiare 1 | ctr. atinai, atoare Sentences medas imbriagos irvàriant ◊ sas frebbas lu faghent isvariare ◊ sempre sàbia e prudente ses istada ma custa bolta ses isvariendhe ◊ sa vetzesa lu fit irvalianne ◊ totu su tempus colatu in galera l'at irvaliatu ◊ azummai ndhe irbàriat de su dannu chi at tentu in famíllia 2. at cumpresu cantu mannu fit su dolore suo e at chircadu de l'irbariare nàndheli cosa ◊ aggràssias chi mi sezis imparandhe: sinono s'àsiu mi diat irbariare! Etymon spn. Translations French délirer, devenir fou English to go mad, to rave Spanish desvariar Italian vaneggiare, impazzire German irrereden, verrückt werden.

irzudissiàdu , agt Definition chi no portat giudítziu, chi est chentza cabu, chi no cunsiderat e ne faet su giustu, chi no faet sa cosa a dovere Synonyms e antonyms | ctr. acuntzentau, benatinadu, giudisciosu Sentences macu irzudissiadu, a ti pònnere cun cudh'iscaminada! Etymon srd. Translations French fou English mad Spanish descabezado Italian dissennato German unsinnig.

iscansàe, iscansàre , vrb: iscansiare, iscantzai, iscasciare, iscassare, iscassiare, scantzai Definition cambiare camminu, pigare àtera istrada, intrare a unu logu passandho in su camminu o in s'orruga, tirare una cosa a una parte; trantzire a una parte, fintzes lassare una cosa; pèrdere su sentidu, ammachiare po ccn. cosa Synonyms e antonyms cansai 1, ilmanchinare, irvertzare, stressiai / ammachiae, dischissiare, ischisciai 1, fatzellare, irbariare, vogliare Idioms csn: i. dae sedha = rúere dae cadhu; iscasciare a rídere = imbucare a ríere; iscasciare de una régula, de unu pretzetu, de una leze = iscassedhai, fartai Sentences candho pioet, iscàscias trazendhe cantu agatas ◊ no iscantzu prus de s'arrastu miu: su sardu in su coru dèu mi allogu! (M.Pani)◊ custu caminu che iscàssiat a Ulíana ◊ no si arrimant in su caminu vonu e iscàsciant in gúturos ◊ recuindhe semus iscansiados a sa funtana ◊ lu timiant e iscassaiant caminu si l'imbeniant ◊ no iscasses dae sa leze! 2. mergiani iscantzat s'arbei e ndi pigat s'angioni!◊ no est arrennésciu a iscantzai unas cantu iscoitadas de zirónia! 3. Fulana pro pagu no est iscasciada candho l'at lassada s'ammoradu ◊ sas rúndines fuent iscasciadas ◊ de unu chi s'est iscassatu narant "Meschinu!"◊ seo a dolore de conca iscassianne! 4. mastru Tilipu iscàsciat a rídere, cantu at intesu su contu ◊ dae custu lutrinzu no si podet iscasciare Etymon srd. Translations French tourner, sortir, esquiver, devenir fou English to sidestep, to go mad, to deviate Spanish doblar, torcer, apartarse, enloquecer Italian deviare, scansarsi, impazzire German abweichen, ausweichen, wahnsinnig werden.

iscasciàdu , pps, agt: iscassiadu, iscassiau, iscassatu Definition de iscasciare / i. fatu = macu deretu Synonyms e antonyms ammachiau desessidu, dischissiau, disvariadu, fariadu, ilgiradu, ilvariadu, iscassoletadu, issentidu / cdh. scasciatu 2. che fit betzu: como fit un'àrvure iscasciada ◊ o coro iscasciadu, ite cheres chi ti feta pro ti bíere acuntentadu? ◊ sàltiant a brincos urulendhe che iscasciados ◊ si fit pesatu a boches che iscassatu ◊ comente est iscassiadu, est capatze chi fatzat una cosa gasi! ◊ o est su mundhu chi est girandhe a tortu o est iscasciada sa pessone! Translations French fou (devenu) English deviated, gone mad Spanish enloquecido Italian deviato, impazzito German abgelenkt, verrückt geworden.

ischissiài, ischissiàre , vrb: schisciai 1 Definition fàere a ischíssiu, essire fora de sèi, pèrdere sa conca po calecuna cosa (dolore, amore, àteru), pràghere meda Synonyms e antonyms abbaradhare, ammachiae, delliriare, dessessire, dischissiare*, fatzellare, irbariare, iscansae, issentire Sentences si est ischissiendi a dolori de dentis ◊ s'immensu de su creadu t'ischíssiat s'ànimu ◊ no m'ischissis su sentidu! ◊ m'ischíssiu chi non ti biu! 2. gatu a pisci ingustada bandat ischissiada candu pigat su fragu!(S.Corona)◊ ballus, befas, cantus e sonus sunt divertimentus chi ischíssiant sa genti Translations French devenir fou English to go crazy Spanish enloquecer Italian impazzire German verrückt werden.

màcu , agt, nm Definition chi o chie no est tanti giustu de conca, débbile de conca, chi tenet maneras de fàere unu pagu istrambas, pagu sàbias, faet machines: a bortas si narat a sa bona po su pagu imprastu o sa pagu abbistesa chi unu tenet / min. machedhu; genias de macu: m. alleporizadu, a ischíglia, codhacinu, fissadu; m. límpiu, aibbau = macu deretu, própiu chi no ndhe faghet una zusta, fintzas de manicómiu; m. durche = macu ma no de manicómiu, tontatzu, cun carchi pecu mannu a sa mente ma de naturale bonu; m. che cadhu = bambu che ludu, chentza imprastu perunu, chentza abbistesa nudha Synonyms e antonyms abbatuabbatu, ilvariadu, locu, mancante, médiu 2, scimpri, tontu | ctr. abbistu, cabosu, sàbiu Idioms csn: m. che cadhu, che crabu, che una crócua, che una tolla = macu meda; machixedhu!… = machillotu meda, chi at fatu tontesa manna; betàresi a m. = fai finta de èssiri macu, fàghere su macu; parare m. = essire macu, irbariare; fait su m. po no pagai sa staria = si betat a macu, faghet fintas pro no fàghere su chi depet; èssere o andhare m. pro (o de) una cosa, po ccn. = disigiai una cosa o a ccn. a ammachiadura, meda, un'ira; abbaidare che m. = coment'e abbabbalucaus, coment'e incantaus; m. segadu ’e crèschere = chi no at callau a ciorbedhu, pagu sàbiu; macu macu, …= bell'e chi paret macu…, mancari macu siat…; fàghere che su m. a su túcaru = si bi lu ponent in dainanti no ndhe lassat Sentences no fit macu che cabadhu, comente nabant! ◊ ih, machedha, goi ti at impressionadu su diauledhu? ◊ cussu, macu e no sàbiu, at fatu comente li ant nadu ◊ cudhu, ne macu e ne sàbiu, bi at crétidu ◊ zeo so restadu a buca abberta che macu ◊ annare cun macos est a zúchere diàulos a bènnere ◊ su macu est a ue l'afilat 2. tocat cussu macu de Efighedhu e si ponit a brullai cun santu Sidori ◊ su macu, aite mi faghes custas brullas?! ◊ candu sa meri est maca cumandat sa serbidora ◊ maca afrodhiera coment'e a tui no ndi apu biu mai! 3. mi annotat che macu, che chi mai si tatet de mi bíere ◊ su maridu si la pompiabat che macu ◊ ndhe andhat macu pro sos ballos ◊ si betat a macu po no pagai sa staria ◊ su bagadiu est macu po su ballu ◊ est macu e pérdiu po una fémina ◊ macu macu, at seberadu sa menzus chi bi fit! Surnames and Proverbs prb: scit prus unu macu in domu sua chi no unu sàbiu in domu allena ◊ a peràulas macas origras surdas! Etymon ltn. maccus Translations French fou English crazy Spanish loco Italian matto, pazzo, fòlle German verrückt, Verrückte, Narr.

«« Search again