afilerinàre , vrb Definition pònnere a filera, prantare matedu (o àteru deasi) o assentare a filera Synonyms e antonyms infilerinare Etymon srd. Translations French planter en rangées English to plant in rows Spanish plantar en hilera Italian piantare in filari German in Reihen pflanzen.

airài, airàre , vrb Definition su si pigare arrennegu; su fàere is cosas coment'e cun apretu, impresse, a meda Synonyms e antonyms abbetiae, acroconai, afutare, afuterare, allulluriai, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchibberare, inchietae, incrabudhire, infelai, infuterare | ctr. apachiare, asselenare Sentences ant isparau pro nche fàchere fughire sa zente, ma sos isparos l'ant airada de prus! ◊ si su cumpagnu si airat, tue úmile e chietu! 2. custa cosa est che a su ratinzu: piús ratas e piús ti s'airat su brujore Etymon ctl., spn. airar Translations French se mettre en colère English to irritate Spanish irritarse, airarse Italian adirare German sich ärgern.

allutàdu 1 , agt: lutadu Definition chi est in lutu, chi est faendho su dolu, chi est in colore niedhu Translations French en deuil English hung-with-blacki Spanish enlutado Italian abbrunato German schwarzgekleidet.

altudhíre , vrb rfl: altzudhire, artudhire, artzudhire, astudhire, atudhire Definition atzutzudhire, pònnere sa tzudha, inteterare su pilu de su fritu, de s'assíchidu o de sa timoria, de s'isprama Synonyms e antonyms aciuciudhae, altudhare, assunciudhai, aturtudhire, atzudhai Sentences sos pilos mi si fint altzudhidos ca mi pariat de intèndhere ispisinzu de pessones ◊ unu cane orulendhe ti astudhit sas palas de ispreu ◊ bastat solu un'umbra dai tesu chi bos faghet altudhire onzi tudha ◊ s'assuconu l'aiat fatu atudhire cantos pilos giughiat ◊ solu a bi pessare si mi artzudhint sas palas! Etymon srd. Translations French en avoir la chair de poule English to get goose-flesh Spanish espeluznar Italian accapponare German schauern.

amicàre , vrb rfl: amigai, amigare Definition fàere s'amiga, o s'amigu, nau de persona cojuada chi bivet cun àtera (cojuada o nono) che pobidhu cun pobidha, o fintzes bagadia chi si ponet cun àtera cojuada Synonyms e antonyms afancedhae, afantare, amicitziare, ammestadai Sentences pro no mi èssere amicadu cun tecus no credas chi sia pentidu ◊ custa picioca si fiat amigada cun su Forasdenosu ◊ ci cun calecuna ses amigau ti depes cogiuare ◊ custu fit amigadu cun tantas féminas…◊ una fémina gatia e un'ómine si sont amicatos Etymon ctl., spn. amigar(se) Translations French vivre en concubinage English to find a mistress Spanish tener un amante Italian farsi l'amante, la concubina German einen Liebhaber haben.

ammadassài, ammadassàre , vrb Definition fàere a madassa, atzola Synonyms e antonyms | ctr. smadassai Etymon srd. Translations French mettre en écheveaux English to wind into skeins Spanish aspar Italian ammatassare German in Strähnen winden.

ammesài 1, ammesàre , vrb Definition fàere a mesu, imbuidare un’istrégiu fintzes a sa metade, bogandhondhe sa metade de sa cosa Synonyms e antonyms immesare, ismesujare Etymon srd. Translations French partager en deux, réduire de moitié English to halve Spanish dividir en dos Italian dimezzare German halbieren.

ammesàu , pps, agt Definition de ammesare Synonyms e antonyms irmesau 2. est umpendhe trigu dae unu sacu ammesadu Translations French divisé en deux English halved Spanish demediado Italian dimezzato German halbiert.

ammestadài , vrb: ammistadai, ammisterai Definition fai ammistadi o tenni un'ammistadi, nau de cojuaos, su si dha intèndhere cun àtera fémina o àter'ómine (ma si narat fintzes in su sensu de amighéntzia cun chiesiògiat) Synonyms e antonyms afancedhae, afantare, amicare, amicitziare Sentences Micheli abbetiosu, no mi bollu ammistadai…◊ su tali, mancai béciu e babbu de tantis fillus, si est ammistadau cun d-una piciochedha 2. is duas famíglias fiant ammistaradas e biviant totus impari Etymon srd. Translations French vivre en état de concubinage English to maintain an illicit affair (love) Spanish amistarse, amancebarse Italian intrattenére una relazióne amorósa illécita German ein außereheliches Verhältnis unterhalten.

ammumullonài, ammumulonài , vrb Definition fàere a lómboru, a unu muntone, a mumullone; fintzes lassare ammuntonare fainas chentza fatas Synonyms e antonyms aggromerare, allomborae, ammuntonae, arrombulonai 2. in custu logu si obbrigant a bivi ammumullonaus coment'e procus! Etymon srd. Translations French mettre en pelote English to roll up Spanish ovillar Italian raggomitolare German zusammenknäueln.

ammunzàdu , pps, agt Definition de ammunzare; immarriu a tropu, chi at leau tropu múngia Synonyms e antonyms istasidu 2. fuit totu sueradu, ammunzadu, istracu Translations French en mauvais état, mal en point English mistreated Spanish agotado Italian strapazzato German mißhandelt.

annebbiàre , vrb Definition su si pigare annébbiu, arrennegu meda Synonyms e antonyms abbetiae, afutare, airai, aorcare, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, inchighiristai, inchimerai, incrabudhire, infelai, infuterare Translations French se mettre en colère English to get angry Spanish irritarse, encolerizarse Italian adirarsi, sdegnarsi German sich erzürnen.

anninniài, anninniàre , vrb: niniare Definition cantare s'anninnia, dormire su pipiu Synonyms e antonyms ammutare 1, ciannigare, nanniai Sentences su pipiu in su bartzolu bolit a dh'anninniai Etymon srd. Translations French endormir en chantant une berceuse English to lullaby Spanish acunar, cantar una nana Italian ninnare German einlullen.

annotamàla , prep, cng Definition a su postu de…, a prus de Synonyms e antonyms antamas, bortze, imbecis Sentences annotamala de una, ndh'amus imballiadu duas de aguzas (G.Ruju) 2. isse est ispantosu: annotamala de la nàrrere comente est, sa cosa, la creschet! ◊ annotamala est essidu su nàrrere chi si ch'est fuidu Translations French au lieu de, en outre English instead, moreover Spanish en vezlugar de, además Italian invéce, inóltre German dagegen, außerdem.

aorutài, aorvetài , vrb: auvretai Definition istare a iscoca, abbaidandho, giaendho atentzione a ccn. o po calecuna cosa Synonyms e antonyms obretare*, punterare, selvare Translations French épier, être en vedette English to spy Spanish acechar Italian spiare, stare in vedétta German belauschen, Ausguck halten.

apadulàre , vrb: apaulai, apaulare Definition fàere s'abba o su logu a paule, a poju, a pantamu Synonyms e antonyms abbenatzai, allacorgiae, apojare, impaulare Sentences fintzas a candu no apaulat in s'arau, s'abba est paga etotu Etymon srd. Translations French transformer en marais English to swamp Spanish empantanar Italian impaludare German versumpfen.

apióta , avb: apiotu Definition a piotu, a s'apiotu, manera de andhare mautu mautu, abbellu abbellu de no si giare a intèndhere Sentences apiotu apiotu is duendas sunt essias ◊ sos duos pisedhos si l'ispiseint a s'apiotu ◊ sa mama ch'esseit a s'apiotu pro no ndhe ischidare sa pitzinna Translations French en tapinois English squatting Spanish con sigilo Italian quatto, in mòdo circospètto German sacht, umsichtig.

apistizonàre , vrb Definition fàere a pistizone, a frégula, a granos piticos Synonyms e antonyms abbotzichedhare, ammoroculare, ammurudhare, apistulare Etymon srd. Translations French agglutiner en grains English to clot Spanish formar grumos Italian aggrumare German gerinnen.

argentínu , agt Definition de argentu, de prata Translations French en argent English silvery Spanish de plata Italian argentino German silbern.

«« Search again