tíngiu , nm Definition genia de preughedhu chi ponet a is puntas modhes de is matas Scientific Terminology crp Etymon srd. Translations French pou de San josé English plant louse Spanish piojo de las plantas Italian pidòcchio delle piante German Blattlaus.

típa 1 , nf Definition taedha de mele, su pane de chera totu buidedhos paríviles, búsciulus, ue s'abe ponet su mele Synonyms e antonyms arrega, avere, bresca, melarègia Scientific Terminology sbs Translations French favus, rayon de miel English honeycomb Spanish panal Italian favo German Honigwabe.

tiràda , nf: tirara, tirata Definition su tirare, su tirare a cropu, su fàere a tiradura, a suspidura; tantighedhu de cosa chi si suspit, chi s'ingurtit, e àteru; tretu longu e largu pigau totu pínnigu / t. de pinna = frigada, passada de pinna e singiale iscritu chi lassat a bisura de arraja Synonyms e antonyms tostada / sutzada / ingullida, tichedhu, tirone / istirada Sentences tres amantes pro un'isposa sunt a tiradas de pare ◊ at donau una tirada de funi 2. mi apo fatu una tirata de custas sigaretas ◊ si allughiat su tzigarru e fachiat tiratas longas ◊ est iscurtu, muconosu e a tiradas de nares ◊ at fatu una tirada de binu 3. su camminu fiat una bona tirada ◊ una borta eus fatu una tirara a Bidhexidru in Cincuxentus! 4. arendhe abberiant surcos chi pariant tiradas de pinna Etymon srd. Translations French action de tirer English pull, draw, stretch Spanish tirada Italian tirata German Ziehen.

tiràgiu , nm: tirazu Definition sa leva noa, sa festa de is de sa leva, sa tzerriada po fàere su servítziu militare Synonyms e antonyms leva, levada Sentences mi ant avisau de andhare a su tirazu ◊ pro su tiràgiu andho a Núoro Etymon itl. tiraggio Translations French passer le conseil de révision English medical examination for call up Spanish quinta, fiesta de los quintos Italian vìsita di lèva German Musterung.

tiravúmmu , nm Definition genia de tubbu o canna larga meda (cannone) po ch'essire o bogare su fumu de ue si faet su fogu Synonyms e antonyms fumajolu Sentences is zumineras de is domus portant su tiravummu Etymon srd. Translations French conduit de fumée English flue Spanish cañón de chimenea Italian canna fumària German Rauchfang.

tirgúsa , nf: (sa t. = nr. satirgúsa) trigusa trugusa, turgusa, tzurgusa 1 Definition lau de arriu o de cuadhus, o fintzes martutzu de cuadhus, genia de erba chi assimbígiat unu pagu a s'àpiu po sa fògia chi faet, e po cussu dha narant àpiu de arriu puru, e creschet in is errios, in logu chi curret abba: est bona a papare, crua, a insalada puru Synonyms e antonyms cugusa 1, giúguru 1, giuru 1, satzu 1, tzurvusa, venale 1 Sentences sa tirgusa tenet unu sabore forte ◊ totus connoschiabamus e manicabamus sas erbas: garduminzone, trugusa, porru, martutzu, butones de marmarutza… Scientific Terminology rbz, Apium nodiflorum Etymon srdn. Translations French faux cresson de fontaine English cress Spanish berraza Italian èrba cannèlla o sedanina d'àcqua German Wassereppich.

tiristràtza , nm Definition tira e istratza, tira e tosta, nau prus che àteru in su sensu de murrúngiu, briga, su istare tirandho donniunu sa cosa a sa parte sua, s'arrexone sua Synonyms e antonyms atupetada, gherrabiga, repitida Sentences sa zente fit a su currente de su tiristratza de su marissallu chin sa sorre de su bandhiu Etymon srd. Translations French prise de bec English bickering Spanish discusión Italian battibécco German Wortstreit.

titivríos, titivríus , nm: atitivriu Definition genia de trémia chi faet sa carena po fritu chi at pigau Synonyms e antonyms arpilia, astriada, istriore, tidilia Sentences a titivrius, a coru frunziu de s'atzíchidu, est passada puru custa Paschixedha (A.Cannas)◊ cun custu titivrius no drommu ◊ tegno fritu e seo a titivrios Etymon srd. Translations French frisson de froid English shiver Spanish escalofrío Italian brìvido di fréddo German Frösteln.

tòrra , avb Definition un'àtera borta, àteras bortas Sentences beni torra in bratzos mios! ◊ Gesús si arritirat torra a pregai ◊ torra pianghendhe ses?! ◊ bae a bídere, torra, si est bénnidu babbu! ◊ Gesuinu fiat perdendi torra sa gana de papai ◊ torra inoghe ses?! Etymon srd. Translations French nouvellement, de nouveau English again Spanish de nuevo, otra vez Italian nuovaménte, daccapo German wieder.

tostòre , nm Definition su èssere tostau, pruschetotu de su fritu; nau po cumportamentu, manera de fàere abbetiosa, tostorruda; fintzes su aguantare o padire meda Synonyms e antonyms cidrinori, duresa, tetericore, titirigu Etymon srd. Translations French coup de froid, rigidité, obstination English frostbite, tenacity, rigidity Spanish aterimiento, tenacidad Italian assideraménto, rigidità, pertinàcia German Erfrierung, Starrsinn.

toviadórju , nm Definition logu de atóbiu, chi dhue atóbiat gente o cosa Synonyms e antonyms assortidorzu Etymon srd. Translations French point de rencontre, de convergence English meeting point Spanish lugar de encuentro Italian punto, luògo di convergènza, di incóntro German Punkt, Treffpunkt.

tracàza , nf Definition chistionu a isciolóriu, chentza contu e chentza cabu Synonyms e antonyms iscantarúmene Translations French propos dénués de fondement English long and idle talk Spanish parrafada, discurso vano Italian discórso lungo, inùtile e sènza fondaménto German lange, unnütze Rede.

tràgiu , nm: traju, trazu 1 Definition manera (fintzes moda) de si bestire, manera, betu de fàere; fintzes su chi unu paret a cara, a sa carena Synonyms e antonyms grabbu, manera, tratu / aerada, bisura Sentences ses giòvanu de bellu tràgiu, non feu che a mie ◊ su ghéneru teniat unu bonu traju in su manizu de sas piatzas de carbone ◊ bi at poetes a tràgiu lestru e poetes a tràgiu lenu, cantendhe ◊ su tràgiu est su chi distinghet su poete de palcu 2. chie est cudhe? a su traju mi paret gente nostra! ◊ a su tràgiu assimbillant a su babbu ◊ bidei custos benzendhe, ma de tràgiu no pariant de bidha ◊ custas poesias sunt a trazu de trallallera Etymon ctl., spn. trajo Translations French allure, port, façon de s'habiller English style, carriage, look Spanish traje, porte Italian fòggia di vestire, tratto, portaménto German Tracht, Haltung.

trallàtzu , nm Definition odríngiu de trallas po pònnere a unu de punta cun s'àteru Synonyms e antonyms abbisu 1, concivada, transa Translations French complot en vue de semer le désaccord English intrigue Spanish tejemaneje Italian macchinazióne per creare disaccòrdo German Anstiftung.

transilléri , nm, nf: trantzilleri, trantzilloru, trintzillera, trintzilleri, truntzilleri Definition unos cantu acàpios postos impare in su derreri de sa sedha, pendhe pendhe, po acapiare, apicare cosa, e fintzes su chintórgiu po acapiare sa sedha etotu a s'animale Synonyms e antonyms presógliu / apasibi, pendhone Idioms csn: a t. = a gurdoni; portai fangotu a trantzilleris = apicadu a sa sedha; zúchere a ccn. a trantzilloru = portaidhu sempri apicigau avatu (fintzas innamoradu) 2. cussa ti nche ghetat sa dommo, ti nche ghetat, ca no bi cheret su trantzilleri tuo a mantènnere una fémina prena de bíssios! ◊ nara, ma no seghist is trantzilleris meda meda, no! 3. sa superba bogat su frutu a trintzilleris Etymon spn. trencillo Translations French ficelle de la selle English saddle string Spanish cincha Italian legàcciolo della sèlla German Schlaufe.

trastocadúra , nf Definition su trastocare, mescamente su fàere un'iscritura falsa Synonyms e antonyms trassinnadura, trassinnu, trastocu Etymon srd. Translations French contrefaction de signatures English counterfeit Spanish falsificación Italian contraffazióne, falsificazióne German Fälschung.

tratèsa , nf Definition su si tratènnere Synonyms e antonyms biltentu, intertenimentu, intratesa, istallia, stentu Sentences in sas musas mi fato tratesa ca sullevu mi sunt in donzi pena (M.Dore)◊ ti che cuas apalas de su monte, ue t'est possíbbile a fàghere tratesa (C.Longu) Etymon srd. Translations French action de rester English entertainment Spanish el quedarse, entretenimiento Italian tratteniménto German Unterhaltung.

trebuléri , agt, nm: treuleri, treguleri Definition chi o chie ponet tréulu, pesat burdellu, ponet avolotu Synonyms e antonyms imprenidore, insulladori, piliseri, supuzadore, supuzeri, triulanu, trobbuscadore Sentences a cussa gelosa e tragallera dh'ant annomingiada treulera de professioni! Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French agitateur, fauteur de troubles English instigator Spanish agitador Italian agitatóre, sobillatóre German Aufwiegler.

tremizólu , nm, agt: tremuzolu, trimizolu, trummutzolu, trumuzolu, trumuzoru Definition nue forte de bentu a molinadura; chi tremet o faet trèmere Synonyms e antonyms bruxajolu, molione, mommurzolu, momonissa, mummugione, torvellinu, tramúghine, tremuine, trumujone Sentences si est pesadu unu tremuine de tremizolos chi no at lassadu téula in copertura ◊ si pesat unu trummutzolu e faet bolare totu sos pratos ◊ si fuit pesau unu tremizolu chi faiat bolare foza, proine e crabeturas 2. ses bolitanne che frocu de lana crébina portadu de una frina tremizola Scientific Terminology tpm Etymon srd. Translations French tourbillon de vent English whirlwind Spanish torbellino Italian tùrbine di vènto German Wirbelwind.

trèta , nf Definition brulla, funtzione mala, fata chi ofendhet, dannu, unu pagu coment'e traitoria chi s'àteru no si podet ibertare Synonyms e antonyms estremagiogu, ingànniu, trampa, trastamèngia / abborrigada Sentences su santu est istrammancau po treta de cussus ◊ sa treta de s'incasada pitzigada si dh'iat una fémmia chi dhui aiat me in cussa cambarada ◊ cumandendimí a dedí e a denoti sentza de mi giai mancu unu giantésimu, própiu a imi depiat fai custa treta?! ◊ bollu connosci sa treta cuada chi ndi furat su pani a is fradis mius ◊ mischina, ge no nd'at a fai calincuna treta maba?! ◊ arratza de treta de dhi fai, tui puru, agiummai no torrat in trassa de s'atzíchidu! 2. cun totu custu chi apo tentu de fàghere no apo àpidu sa treta de essire mancu a sa gianna! Etymon spn. Translations French embûche, plaisanterie de mauvais goût English ambush, bad joke Spanish treta Italian insìdia, brutto schérzo German Hinterlist.

«« Search again